کد خبر: 209917 تاريخ انتشار: 1403/08/19 - 21:28
زنان و دختران در ا
زنان و دختران در اکثر جوامع نیمی از جمعیت آن جامعه را به خود اختصاص می‌دهند. علاوه بر آن به‌عنوان محور اصلی رشد و تعالی خانواده در هر جامعه‌ای از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. مسائل، دغدغه‌ها و چالش‌های این قشر نیز هرکدام رنگ و بوی خاص طیف خود را دادند.
زنان و دختران در اکثر جوامع نیمی از جمعیت آن جامعه را به خود اختصاص می‌دهند. علاوه بر آن به‌عنوان محور اصلی رشد و تعالی خانواده در هر جامعه‌ای از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. مسائل، دغدغه‌ها و چالش‌های این قشر نیز هرکدام رنگ و بوی خاص طیف خود را دادند.
از پرچالش‌ترین بحث‌ها همیشه در کشورمان بحث حقوق زنان و تبعیضی است که نسبت به آقایان در جامعه از جمله اشتغال، حضورشان در محافل فرهنگی و اجتماعی دیده می‌شود.
حوزه زنان ازجمله حوزه‌هایی هست که در تمام دوره‌های ریاست‌جمهوری کاندیدا‌ها در مناظرات و تبلیغات انتخاباتی خود از آن به‌صورت جدی یاد می‌کنند اما پس از پذیرش مسئولیت، گویی وضعیت به نحو دیگری رقم می‌خورد. هر دولتی عملکرد متفاوتی را در بخش زنان ارائه می‌دهد و خط واحدی در پیگیری امور و مسائل واقعی زنان طی گذشت ۴۲ سال از انقلاب دیده نمی‌شود.
مسائل زنان و خانواده شبیه یک قایق است که محل موج‌سواری سیاسی می‌شود و به‌عنوان مساله تمدنی و مساله راهبردی- که هم در اندیشه امام(ره)و مقام‌معظم‌رهبری وجود دارد و هم اینکه حوزه زنان و خانواده یک مساله راهبردی هست- اهمیت دارد و حتی مساله تاکتیکی برای افزایش رای و شعار نیست. نظام جمهوری اسلامی دارای راهبردی مشخص است و ادعا دارد که در این زمینه صحبت و الگو و سیاست‌ها و آرمان‌هایی دارد ولی شاهدیم که آرمان‌ها به برنامه و به طرح تبدیل نمی‌شوند.
دو دیدگاه در مساله حوزه زنان داریم؛ رویکردی که صرفا به‌دنبال حقوق زنان است و رویکرد دیگری که حقوق و مساله زنان را درنظر می‌گیرد و فقط درحوزه زنان و در فضای خانواده «زن» را تعریف می‌کند. معاونت زنان و خانواده ریاست‌جمهوری در این زمان فعالیت‌هایی داشته است که درجهت تحقق بخشیدن به حقوق زن بوده ولی بدون درنظر داشتن جایگاه و نقش در جامعه و خانواده به‌دنبال سیاسی‌کاری یا نگه‌داشتن افراد خاص در فضای حاکمیتی نیست و کاملا با برنامه‌ریزی به این سمت حرکت می‌کند. مثلا در کشور، منشور حقوق و مسئولیت‌های زنان داریم و در آن به مباحث و موضوعات حقوق زنان و مسئولیت‌هایی در خانواده پرداخته شده است و کاملا جامع و شامل مباحث فقهی هم هست. اما در این دولت به این موضوع پرداخته نشده و اهمیت اجرایی وجود ندارد.
اگر بخواهم این موارد اولویت‌دار را مطرح کنم بحث هویت خانم‌ها و این جمع‌بندی در زندگی شخصی، خانوادگی و ایفای نقش موثرانه در عرصه سیاسی و اجتماعی است. بزرگ‌ترین دغدغه خانم‌های نسل جوان ازنظر من اینها هستند و باید دولت آینده هم به این موضوعات موضع مشخص داشته باشد.
رسانه‌های غربی طوری از زنان ایرانی صحبت کردند که گویا آن‌ها دغدغه و اولویتی غیر از ورزش، زندگی، تشکیل خانواده، علم‌آموزی در سطوح عالی، حضور در عرصه‌های مدیریت کشور و به‌دست آوردن هویت واقعی خود دارند و فقط می‌خواهند نمادی از زن غربی را جاری و ساری کنند، آن هم با ابتدایی‌ترین و سطحی‌ترین نیازها. آن‌ها در این مدت تمام تلاششان را کردند تا سطح مطالبات زنان ایرانی را تنزل دهند و روی مسائلی که در تاریخ تمدنی و دینی و در عصر جدید جزو مطالبات اصلی زن ایرانی نبوده است موج‌سواری کنند.
دغدغه‌هایی از جنس فرهنگ، خانواده، علم، حقوق، اخلاق و مدیریت کشور داشتند؛ «لزوم به کارگیری مطلوب زنان موفق در سطوح مدیریتی کشور»، «ضرورت حضور زنان فرهیخته در شورا‌های عالی و نهاد‌های مرجع تصمیم‌ساز»، «ضرورت تبیین مزیت نسبی زن تراز جمهوری اسلامی»، «اصلاح بازنمایی زنان در تولیدات رسانه‌ای»، «ضرورت اصلاح مشوق‌های سیاست افزایش جمعیت متناسب با نیازهای واقعی مادران»، «لزوم توسعه زیست‌بوم‌های تخصصی زنان»، «حفظ و ترویج الگو‌های مناسب شهری برای توسعه فرهنگ صحیح»، «توسعه تعاونی‌های زنانه»، «اصلاح نگاه به فرهنگ خانه‌داری در دستگاه‌های مختلف به‌ویژه نظام آموزشی کشور»، «ارائه تصویر روشن از زن ایرانی به غرب»، «توسعه امکانات موردنیاز مادران از جمله اتاق‌های کودک در دانشگاه‌ها و مراکز عمومی»، «لزوم تأسیس قرارگاه رسانه‌ای زنان» ...
لزوم احیا و تجهیز بیمارستان‌های تخصصی زنان و حمایت از کادر درمان مختص بانوان»، «ضرورت ساخت و ترویج الگو‌های تراز دخترانه برای نسل نوجوان»، «زمینه‌سازی حاکمیتی برای فعالیت مجتهدان زن حوزه‌های علمیه» و «ضرورت توسعه امر تبلیغ در حوزه‌های علمیه بانوان» از جمله نکات مطرح شده در سخنان آن‌ها بود. این موارد را عاطفه خادمی، پژوهشگر و عضو شورای فرهنگی و اجتماعی کشور؛ پریچهر جنتی، نویسنده و خانه‌دار؛ مریم نقاشان، حقوقدان فعال در محاکم قضایی آلمان؛ مهدیه‌سادات محور، برنده جوایز ملی و بین‌المللی سینمای مستند؛ شهرزاد زاده‌مدرس، استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی؛ نگین فراهانی، کنشگر حوزه دختران نوجوان و سارا طالبی دکترای علوم ارتباطات و طلبه سطح چهار حوزه علمیه به نمایندگی از سایر زنان ایرانی بر زبان آوردند.
ضروری است در مورد ارتقای جایگاه دختران در جامعه به طور ریشه ای عمل کرد، زیرا اشکالاتی که اکنون در این زمینه وجود دارد، در مسائل فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و غیره ریشه دارند.
ازدواج و اشتغال مهم ترین دغدغه دختران ماست که باید در سیاست های کلان و همچنین در سطح استان زمینه و بستر مناسب جهت رفع این مشکلات فراهم شود.
«وضعیت زنان در آینده تمدنی ایران اسلامی» چگونه است
مفهوم الگوی سوم یکی از جلوه‌های تاریخ تمدن و فرهنگ اسلامی ایرانی است، الگویی که در سه بعد عینیت می‌یابد:
بعد اول سلوک فردی با رویکرد توحیدی و عرفانی
بعد دوم ایفای نقش همسری و مادری در بستر خانواده
و بعد سوم کنشگری اجتماعی ناظر به حل مساله
فقدان صورت‌بندی نظری و تولید نظریه سیاستی انقلاب اسلامی در حوزه زنان
-عدم تولید فقه معیار در مواجهه با نظام مسائل بانوان
-نگاه تک‌بعدی دانشگاه و عدم مواجهه سیستمی نهاد علم در موضوعات مرتبط با حوزه زنان، خانواده، جنسیت و...
-استیلای مردان در تقسیم امکانات و فرصت‌ها و به حاشیه راندن بانوان
-طراحی مردانه محیط‌های کاری و عدم توجه به شرایط و نیازها و الزامات کنشگری اجتماعی بانوان
-فقدان ایده و اراده برای فعال‌سازی ظرفیت بانوان در ساحت تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی‌های کلان
-حذف تدریجی بیش از 60 درصد از ظرفیت جامعه بانوان از چرخه حکمرانی
-عدم باور متولیان به مرجع‌سازی و تربیت رهبران اجتماعی از جنس بانوان برای جامعه بانوان
-سردرگمی بانوان دغدغه‌مند و توانمند در انتخاب اولویت‌ها و عرصه‌های فعالیت و کنشگری
به گمان حقیر تنها ایده مطرح یعنی شکل‌گیری نهاد فراقوه‌ای در حوزه بانوان نیز با توجه به سابقه عملکرد نظام اداره کشور، نمی‌تواند تمام نیازهای جامعه بانوان را در واقعیت میدان برطرف نماید، تجربه این 40 سال ثابت کرده است که نهادسازی در داخل حاکمیت برای حل مسائل بانوان همواره نتیجه عکس داده است.
بنابراین به این نتیجه می‌رسیم که تنها مسیر، پرداخت مبنایی (و نه بنایی) به حل مساله است.
فلذا راه‌حل اساسی و نقطه اهرمی برای مداخله، طراحی و بازسازی انقلابی ساختار اداره کشور، برای ریل‌گذاری صحیح حرکت انقلاب در افق 50 سال آینده، با هدف پیشرفت همه‌جانبه جامعه بانوان در چارچوب عدالت و سلامت خواهد بود.
به قول آن برادر مسئول، «باید زد زیر میز!»