|
|
|
عید فطر شبیه‌ترین روز به قیامت |
|
|
|
تشبیه عید فطر به قیامت، نشان دهنده‌ی اهمیت و جایگاه برجسته‌ی این روز در تقویم اسلامی است. همانطور که در روز قیامت، انسان‌ها از قبر خود برمی‌خیزند و به سوی خدا حرکت می‌کنند، در عید فطر نیز مؤمنان از خانه‌های خود به سوی مسجد یا محل اقامه نماز عید حرکت می‌کنند. این حرکت، یادآور حشر و نشر در روز قیامت است. |
|
|
واژه عید بر گرفته از «عاد، یعود» یا «عادت» در لغت به هر روزی که مردم در آن اجتماع کنند اطلاق می شود.
برخی گفته اند: علت نام گذاری چنین روزی به عید آن است که هر سال با سرور و شادمانی مجدد باز می گردد
و تکرار می شود. از عنوان یاد شده در باب‌هایی نظیر طهارت، صلات، صوم و حج سخن گفته اند.
عید در لغت، شادی و سروری را گویند که سالیانه تکرار می شود. گفته اند: به روزی که مردم در کنار هم جمع شوند، عید گویند. راغب اصفهانی، عید را از ماده «عود» به معنی بازگشت به وضعیت مطلوب گذشته گرفته است.
به مترادف کلمه عید در زبان عربی می‌توان به کلماتی نظیر ضیافت، مهمانی، جشن، عید و یا تعطیل مذهبی، ایام متبرکه اشاره کرد.
از دیدگاه اسلام مفهوم عید، موفقیت در راه انجام وظیفه، تطهیر نفس، تصفیه جان و تمرین صبر و استقامت است؛ همچون عید فطر پس از ماه مبارک رمضان که مفهوم آن گذشتن از امتیازات، رسیدن به هم آهنگی و شرکت در وحدت بزرگ اسلامی، شکستن غرور و خودخواهی و ترک نازپروری و سایه نشینی، مشتاقانه ندای حق را لبیک گفتن و سرانجام خود را بازیافتن و به خدا رسیدن است.
تشبیه عید فطر به قیامت، نشان دهنده‌ی اهمیت و جایگاه برجسته‌ی این روز در تقویم اسلامی است. در روز قیامت، انسان‌ها بر اساس اعمال خود مورد حساب و کتاب قرار می‌گیرند و پاداش یا مجازات خود را دریافت می‌کنند. به طور مشابه، عید فطر نشان دهنده‌ی پایان ماه مبارک رمضان و زمانی است که مؤمنان بر اساس روزه‌داری و عبادات خود، پاداش الهی دریافت می‌کنند.
همچنین، همانطور که در روز قیامت، انسان‌ها از قبر خود برمی‌خیزند و به سوی خدا حرکت می‌کنند، در عید فطر نیز مؤمنان از خانه‌های خود به سوی مسجد یا محل اقامه نماز عید حرکت می‌کنند. این حرکت، یادآور حشر و نشر در روز قیامت است.
در نهایت، بازگشت به خانه پس از اقامه نماز عید، تشبیه به بازگشت به جایگاه ابدی در بهشت است. این بازگشت، همراه با شادمانی و سرور است، مانند شادی و سروری که مؤمنان در بهشت خواهند داشت.
نظر بر روایات مختلف در مورد عید سعید فطر نشان می دهد که این عید بزرگ از سوی معصومین به قیامت تشبیه شده است که این عنوان در عبارت حضرت علی (ع) در مورد نماز عید فطر مشهود است.
به عنوان مثال حضرت علی علیه السلام در مورد نماز عید فطر فرمودند: زمانی‌که از خانه‌هایتان به قصد خواندن نماز عید خارج می‌شوید، انگار که از قبر خارج می‌شوید و برای حشر می‌روید. وقتی به جایگاه نماز می‌رسید، انگار در پیشگاه خدا در روز قیامت ایستاده‌اید. و زمانی که نماز تمام می‌شود و به منازل خود بازمی‌گردید، انگار به خانه‌های خود در بهشت بازمی‌گردید.
«ای مردم! این روز شما روزی است که نیکوکاران در آن پاداش می‌گیرند و زیانکاران و تبه‌کاران در آن مأیوس و ناامید می‌گردند و این شباهتی زیاد به روز قیامت دارد. پس با خروج از منازل و رهسپاری به سوی جایگاه نماز عید، خروجتان را از قبر و رفتنتان را به سوی پروردگار به یاد آورید، و با ایستادن در جایگاه نماز، ایستادن در برابر پروردگارتان را یاد کنید، و با بازگشت به سوی منازل خود، بازگشتتان به سوی منازلتان در بهشت برین را متذکر شوید . ای بندگان خدا. کمترین چیزی که به زنان و مردان روزه دار داده می‌شود، این است که فرشته ای در آخرین روز ماه رمضان به آنان ندا می‌دهد و می‌گوید :هان !بشارتتان باد، ای بندگان خدا که گناهان گذشته تان آمرزیده شد! پس به فکر آینده خویش باشید که چگونه بقیه ایام را بگذرانید؟»
این توصیف زیبا از نماز عید فطر، تشبیه سه موقف قیامت است. تشبیه حشر خلایق به خروج از منزل، ایستادن درپیشگاه خدا به اقامه نماز، و بازگشت از نماز (همراه با سرور و شادمانی) به بازگشت به سوی جایگاه ابدی در بهشت است.
در عظمت و بزرگی این عید همین بس که در قنوت این نماز آمده: «… روزی که آن را عید مسلمانان و ثمره و ذخیره و شرافت پیامبر اکرم (ص) قرار دادی...»
در این فراز تفاوت ارزش‌گذاری فطر میان پیامبر و امتش، به دلیل میزان بهره‌برداری از ماه رمضان است. پیامبر رحمت، حد نهایت استفاده از برکات این ماه بوده‌اند و مانند ندارند. پس فطر، ذخیره و ثمره قیام و صیام ایشان است. امت
پیامبر هم به میزان معرفت و توفیق خود، از این ماه کسب فیض کرده است. پس در این روز شادمان هستند و به عنوان روز عید از خداوند پاداش می‌گیرند.
اکنون با توجه به اتمام ماه مبارک رمضان بنا به فرموده مرحوم حجت الاسلام فاطمی نیا می‌گویم: آنچه باید از ماه رمضان حاصل شود، تقواست. این گونه نباشیم که فقط در ماه رمضان اطاعت خدا را بکنیم و در غیر آن ترک طاعت کنیم! بعضی فقط در ماه رمضان نماز می‌خوانند، خوش اخلاق هستند، دل نمی‌شکنند! یا مثلاً فقط در این ماه با حجاب مناسب هستند!
ایشان توصیه می‌کردند: عزیزان من قرآن که فرمود «کتب علیکم الصیام» برای این است که در این ماه ملکه تقوا برایمان حاصل شود، نه اینکه فقط یک ماه رمضان عبادت کنیم و مابقی ایام را به حال خودمان باشیم! سعی کنید تا می‌توانید نورهای کسب شده در این ماه را با گناه نکردن حفظ کنید .اولیا الله که به آن مقامات عالیه رسیدند در اثرحفظ همین انوار بود!
سید بن طاوس می‌فرماید اولیا خدا از صبح روز عید فطر، شروع می‌کنند تا برای رمضان سال آینده آماده شوند. در دعای وداع ماه رمضان هم آمده است که از خداوند بخواهیم ما را برای رمضان سال بعد نگه دارد و از همین الان ما را آماده کند.
لذا کسانی که شب قدر را درک نکردند از اول عید فطر امسال باید آماده شوند که شب قدر سال بعد را درک کنند. این شب قدری که گذشت اگر هزار ماه او را جلو نبرده، حتماً مانعی وجود داشته است. آن مانع را باید از هم اکنون بشناسد.جت الاسلام محمدباقر پورامینی درباره فلسفه برپایی عید در پایان ماه رمضان، میفرمابد«: اگر معنای فطر را ابداع بدانیم؛ بدیهی است عید فطر ابداع و شروع دوره جدیدی باشد؛ دوره‌ای که با پاکی روح و روان و آمرزش حضرت حق آغاز شده است و بدیهی است که چنین روزی برای مؤمنان راستین عید و فرخنده است.»
انتهای پیام / * |