کد خبر: 197672 تاريخ انتشار: 1403/06/17 - 11:15
یادداشت
مروری به قیام 17 شهریور
رویداد هفده 1357شناخته شده به نام جمعه سیاه که در برخی منابع از آن با عنوان کشتار 17شهریور نیز یاد می شود رویدادی در جریان اعتراضاتی بود که در نهایت به وقوع انقلاب 1357انجامید.
از استان مرکزی شهرستان ساوه؛ لیلا خلج عبادی نوشت: رویداد هفده 1357شناخته شده به نام جمعه سیاه که در برخی منابع از آن با عنوان کشتار 17شهریور نیز یاد می شود رویدادی در جریان اعتراضاتی بود که در نهایت به وقوع انقلاب 1357انجامید.
در 17شهریور 1357 تظاهرات مخالفین و انقلابیون در محلات جنوبی تهران خیابان ژاله پیشین و میدان ژاله (میدان شهدای کنونی) منجر به کشته شدن 87نفر از تظاهر کنندگان شد. هر چند فرماندار نظامی وقت تهران هرگز تایید نکرد که دستور آتش توسط نیروهای نظامی ارتش شاهنشاهی ایران داده شد ولی مخالفان آن را به حکومت شاه نسبت دادند.
دعوت کننده اصلی راهپیمایی روز 17شهریور یک روحانی ای به نام یحیی نوری بود.از نخستین ساعات صبح روز جمعه مردم برای شرکت در راهپیمایی راهی میدان ژاله شدند غافل از آنکه از ساعت 6صبح حکومت نظامی توسط فرماندار تهران ارتشبد غلام علی اویسی اعلام و در حال اجرا و اجتماع بیش از سه نفر ممنوع بود.
اعلام دیر هنگام حکومت نظامی از دلایل شلوغی این تظاهرات بود 10صبح گلوله باران توسط نظامیان آغاز می شود پس از شلیک ارتش درگیری های خیابانی گسترده ای درگرفت و در طول روز به دیگر نقاط پایتخت کشیده شد.
در مناطق جنوبی تهران برای پراکنده کردن جمعیت از بالگردهای نظامی استفاده شد. یک روزنامه اروپایی در این رابطه نوشت این بالگرد ها کوهی از اجساد متلاشی شده را بر جای گذاردند.
این روز و این رویداد در میان رویداد های سال آخر حکومت پهلوی اهمیت بسیاری داشت. در حقیقت با این کشتار راه مخالفین و مبارزین برای همیشه از حکومت جدا شد و امکان هر گونه آشتی میان حاکمیت و مردم سلب شد. احساسات مردمی نسبت به ضدیت با شاه بیش از پیش تحریک شد و موقعیت میانه روهایی که به دنبال نوعی مصالحه و سازش بین انقلابیون و سلطنت طلبان بودن، تضعیف شد به گونه ای که عملا مردم به دو گروه انقلابی بنیادی یا ضد انقلاب نظامی تقسیم شدند.