|
|
|
دلایل صدیقه نامیده شدن حضرت زهرا(س) و حضرت زینب(س) |
|
|
|
در کتب مختلف دینی حضرت زهرا(س) را صدیقه کبری و حضرت زینب(س) را صدیقه صغری می نامند همسو بودن گفتار و عمل این دو بانوی بزرگ اسلام از مهمترین دلایل صدیقه نامیده شدنشان است که در این یادداشت به تفصیل به آن می پردازیم. |
|
|
از قزوین؛ خدیجه شجاعی مدیر و استاد حوزه علمیه خواهران ایمانیه شهرستان تاکستان در طی یادداشتی نوشت:
واژه صدیق صیغه مبالغه و به معنای پیوسته راست گویی و راست عمل کردن می باشد. به کسی صدیق می گویند که ما در سخنان و عملش خلافی نبینیم . ظاهر و باطن ، گفتار و عمل ، فکر و اندیشه اش همه الهی باشد و تفاوتی در گفتار و فعل او دیده نشود و به گفته آیت الله مکارم شیرازی دل باید متصف به مبدا باشد یعنی اگر به کسی صدیق می گوییم دائما در حال راستی و درستی باشد .
در کتاب های لغت مثل مفردات راغب ، صحاح جوهری همین معنا را برای صدیق بیان کردند, به کسانی که زبان و ادعایشان یکی است و همواره در صداقت هستند صدیق می نامند . در صدیق به هیچ وجه دروغ راه ندارد و فرد صدیق همه ی اعمال و فکرش حق است.
بعد از این که معنای صدیق را بیان کردیم باید ببینیم آیا در قرآن این کلمه به کار برده شده است ؟
در قرآن به صورت مفرد و جمع ۶ بار به این عنوان اشاره شده است؛ برای حضرت مریم(س) صدیقه بیان شده است در سوره مائده (و امه صدیقه )؛ برای حضرت یوسف (ع) و حضرت ابراهیم (ع) در قرآن عبارت صدیق آمده است؛ آیه ی انه کان صدیقا نبیا در خصوص حضرت ادریس آمده است؛ در سوره مبارکه نساء و سوره حدید خداوند اوصاف صدیقین را بیان می فرماید؛ آن کسانی که به خداوند متعال و پیامبران ایمان دارند صدیقین هستند.
با توجه به آیات قرآن و روایات می توانیم مصداق صدیق را غیر از پیامبر ، حضرت علی علیه السلام بدانیم که ایشان صدیق اکبر هستند و طبق فرمایش امیرالمؤمنین(ع) : انا صدیق الاکبر من صدیق اکبر هستم و اگر کسب غیر از من این ادعا را بکند کاذب است . غیر از حضرت علی (ع) در بین زنان اهل بیت ، حضرت زهرا سلام الله علیها صدیقه کبری هستند در زیارت نامه حضرت می خوانیم ؛ السلام علیک ایتها الصدیقه الشهیده؛ دانشمندان شیعه و اهل سنت هم صدیق بودن حضرت علی(ع) را بیان کرده اند . طبرسی در الاحتجاج ، شیخ صدوق در الخصال ، شیخ طوسی در الامالی ، متقی حلی در کنزالعمال یا ابن کثیر در کتاب الکامل فی التاریخ .
امام صادق علیه السلام می فرماید : حضرت زهرا(س) ۹ نام در نزد خداوند متعال دارد که یکی از آن ها صدیقه است . در صلوات خاصه حضرت زهرا(س) اولین نامی که برای حضرت گفته شده است صدیقه است، بنابراین حضرت زهرا (س) به صدیقه کبری مشهور هستند و بعد از ایشان حضرت زینب کبری (س) به صدیقه مشهورند و ما ایشان را صدیقه صغری می گوییم.
حضرت زینب (س) جزء راویان، محدثان و مفسران هستند. ایشان ۵ الی ۶ سال از عمر شریفشان را نزد پیامبر بودند و از ایشان روایت هایی را نقل کرده‌اند و در نزد مادرشان خطبه هایی از جمله خطبه فدک را آموخته اند . از این جهت به ایشان لقب عقیله بنی هاشم داده شده است.
از نظر عبادت کردن حضرت زینب در سخت ترین شرایط روحی و جسمی مانند یک انسان قوی و استوار می ایستد و نماز شب می خواند و شب زنده داری او ترک نمی شود . تمام این ها گویای این است که حضرت زینب (س) متصف به مبداء الهی است و ما در خطبه هایی که از حضرت داریم درک می کنیم که ایشان از ولایت تکوینی برخوردار است و در سخنرانی کوفه طوری صحبت می کند که نفس ها باز می ایستد و حبس می شود . حتی نقل شده است که زنگ شترها از صدا باز می ایستد.
از جمله القابی که برای حضرت زینب کبری عنوان شده است ولی الله است . وصفت بالایی است یعنی ایشان به قدری اتصاف و اتصال به الله دارند که هیچ حجابی و فاصله ای بین ایشان و الله وجود ندارد . عالمه غیر معلمه هم لقب دیگری است که برای حضرت زینب گفته شده است . حضرت زینب کبری از علم خاصی برخوردار بودند . به فرموده ی امام سجاد (ع) : حضرت زینب عمه ما علم لدنی داشت و عالمه ای بود که معلمی نداشت . لذا ما می بینیم در تاریخ همه از شیعه و سنی از حضرت زینب با احترام یاد می کنند.
از شیخ صدوق روایت داریم که حضرت زینب (س) به خاطر علم و دانش زیادی که داشتند از طرف امام حسین (ع) نیابت خاصی داشتند و مردم حلال و حرامشان را از ایشان سوال می کردند برای همین به ایشان لقب مخدره داده اند یعنی ایشان دارای نیابت خاص هستند.
از جمله القاب دیگر حضرت زینب (س) صدیقه صغری می باشد . ایشان به تمام معنا صدیقه بودند یعنی همه ی حرکات و سکنات و گفتار ، اندیشه و تفکرشان همه بر راستی و درستی و الهی بوده است . این صدیقه بودن یک منصب الهی است و یک امتیاز خاص است و یک مدال افتخاری هست که در حضرت نمایان است.
حضرت زینب (س) مانند مادرشان صدیقه هستند در عفت و پاکدامنی همانند مادرشان در اوج قرار دارند . فردی به نام یحیی مازنی می گوید من در مدینه مدت زیادی با امیرالمؤمنین علی علیه السلام همسایه بودم و قسم یاد می کنم که هیچ وقت حضرت زینب(س) را ندیدم و صدای او را نشنیدم و نشان دهنده این است که حضرت زینب(س) در مکتب امیرالمؤمنین(ع) و حضرت زهرا (س) تربیت شده است. زبان و فکر و اندیشه و گفتار و رفتارشان هماهنگ است و همه مبتنی بر راستی و درستی و برحق است.
حضرت زینب(س) صابره هستند یعنی اهل صبر می باشند و در آیات قرآن می بینیم که صابر از درجات بالایی برخوردار است و بشارت به صابران داده شده است .حضرت زینب(س) چون صدیقه هستند مانند کوهی استوار در برابر انبوهی از مشکلات و مصائب گوناگون صبر می کنند و می ایستند . در زیارت نامه ی این بانوی بزرگ هم به این موضوع اشاره شده است که می فرماید ملائکه هم از صبر تو به شگفت درآمدند ای زینب و این ها همه نشان دهنده ی صدیقه بودن ایشان است.
امیدواریم و از خداوند متعال این را می خواهیم که ما هم در زندگی این مدال افتخار را کسب کنیم و در رفتار و اعمال ، فکر و اندیشه و اعتقادمان راستی و درستی و حق را انتخاب کنیم و با توکل بر خداوند و با اعتقاد به درست بودن دعوت انبیاء و با نفی هرگونه اتکال به غیر خداوند راه صداقت و درستی را پیش بگیریم و خودمان را برای پذيرش نور ایمان بیشتر آماده کنیم و در تشکیل جامعه ایمانی که یکی از ویژگی‌هایش وجود صادقین در آن است کمک کنیم. |