|
|
|
از سیره تربیتی حضرت فاطمه (س) تا وصیت نامه شهدای جنگ تحمیلی / حضرت فاطمه (س) چه اشعاری را برای کودکان خود می‌خواندند |
|
|
|
در سیره حضرت فاطمه زهرا (س) دیده می‌شود که‌ایشان برای فرزندان خود وقت بسیار زیادی می گذاشتند و لحظات زندگی خود را صرف تربیت و هدایت آنان می‌کردند. در همین رابطه موضوع از بازی با کودکان تا پرورش ذهنی و فکری آنان تداوم داشته است. جالب است که حضرت فاطمه (س) از روش‌های هنری مانند شعر برای تربیت فرزندان استفاده می‌کردند. |
|
|
امیرحمزه نژاد : شهدای گرانقدر جنگ تحمیلی هر کدام اسوه‌هایی از ایثار و تربیت متعالی هستند. در وصیت نامه این شهدا دغدغه تربیتی الهی بسیار بالای آنان به چشم می‌خورد. در یک نمونه شهید بسیجی «مهدی شمس» در وصیت نامه خود توصیه کرده است: «مادرم! خواهرم را خوب تربیت کن! او را با اسلام و قرآن آشنا کن تا زینب‌گونه از دین اسلام دفاع کنند و راه شهیدان را ادامه دهند. »
در سیره حضرت فاطمه زهرا (س) دیده می‌شود که‌ایشان برای فرزندان خود وقت بسیار زیادی می گذاشتند و لحظات زندگی خود را صرف تربیت و هدایت آنان می‌کردند. در همین رابطه موضوع از بازی با کودکان تا پرورش ذهنی و فکری آنان تداوم داشته است. جالب است که حضرت فاطمه (س) از روش‌های هنری مانند شعر برای تربیت فرزندان استفاده می‌کردند.
وقت گذاشتن برای اطفال و بازی با آن‌ها بویژه توسط پدر و مادر، امری ضروری است و از پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) نیز موارد این‌چنینی نقل شده است. برای نمونه، از حضرت زهرا(س) نیز چنین رفتاری نقل شده است:
«کَانَتْ فَاطِمَهُ تُرَقِّصُ ابْنَهَا حَسَناً و تقول:
أشبه أباک یا حسن واخلع عن الحق الرسن
واعبد ال‌ها ذا منن و لا توال ذا الإحن»[۱]
همانا فاطمه(س) فرزندش حسن را تکان می‌داد و می‌گفت: حسن جان! مانند پدرت باش و ریسمان را از گردن حق بردار (حق را آزاد کن). خدایِ احسان‌کننده را پرستش کن و با افراد دشمن و کینه توز دوستی [و رفاقت] مکن.
همین قطعه شعر به خوبی نشان از یک بعد تربیتی متعالی دارد. پرورش فکری افراد باید از دوران کودکی آغاز شود. کودکان مانند لوح سفیدی هستند که شخصیت آنان در طول سال‌های مختلف عمر صیقل خورده و شکل می‌گیرد و هر برجستگی رفتاری و اصول و منش زندگی آنان در برگیرنده نوع رفتار و تعامل بزرگترها بوده است. بنابراین درباره کوچکترین اقداماتی که والدین و افرادی که در تربیت کودکان مانند پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها انجام می‌دهند باید به درستی فکر کرد و ضمن ایجاد محیطی امن و محبت آمیز و دلگرم‌کننده لوازم رشد فکری و ذهنی آنان را نیز فراهم کرد.
سرودن شعر برای فرزند و بازی با آن‌ها در زمان پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) امری مرسوم بود و در تاریخ موارد بسیاری نقل شده است و امروزه نیز امری ضروری تلقی می‌شود. بازی با کودکان و وقت گذاشتن با آن‌ها خصوصاً از سوی مادران یک موضوع مهم است و در این راه مادران برای اینکه بتوانند به خوبی فرزندان خود را آموزش دهند باید نکات پرورشی و خصوصاً بازی‌ها و اشعار زیبا و دلنشین را فرا بگیرند.
بازی با کودکان باعث تقویت هوش، حافظه، ابتکار و رشد استعداد‌های نهفته، ایجاد مهارت‌های کلامی و ارتباطی، رشد اجتماعی، تجربه مفید و سازنده شناختی و... می‌شود که در این راستا باید با اصول مناسبی همراه شود. بازی کردن اگرچه به صورت اولیه یک تفریح و سرگرمی برای کودکان محسوب می‌شود اما دریچه‌ای به دنیای شناخت و رشد فکری و جسمی و عقلانی است. کودکان از طریق بازی، احساس خود را بیان می‌کنند. سؤال می‌پرسند و با محیط پیرامون ارتباط و نحوه زندگی کرده را یاد می‌گیرند.
بسیاری از افراد هنوز هم با توجه به اینکه شاید پیر و کهنسال شده باشند به طور عمیقی از شعر و لالایی و قصه‌های کودکانه‌ای که پدر و مادر‌ها و بزرگترها شنیده‌اند را به یاد دارند. این نشان می‌دهد که تربیت فرزندان از کودکی و خردسالی بسیار مهم و تأثیرگذار است.
بعضا افراد در دوره جدید این حس زیبا و عمق پرورشی را از یاد برده‌اند و آنچنان که باید در تربیت فرزندان و وقت گذاشتن برای آنان نمی‌کوشند. برخی از مادران با ورود به فضای مجازی بیشتر وقت خود را در شبکه‌های اجتماعی تلف می‌کنند این درحالی است که در این راستا بازی و تربیت کودکان بسیار مهم است.
همچنین باید اصول اولیه زندگی را نیز باید از کودکی به آنان فرا داد. نماز خواندن جلو کودکان که در مرحله تقلید قرار دارند بسیار اثرگذار است. آموزش حجاب به دختران اگر از دوران کودکی شروع شده شود دیگر با خلل‌های بدحجابی و بی‌حجابی روبرو نخواهد شد و دختران به گنجینه حجاب به عنوان یک موضوع مهم در زندگی خود که به آنان ارزش وجودی دیگری می‌دهد پی خواهند برد. از لحاظ فرهنگی همین اشعار و همین قصه‌ها می‌تواند رشد فکری و شناختی کودکان از دنیای پیرامون را شکل دهد.
فرهنگ موضوعی است که از ابتدای کودکی با فرد همراه می‌شود و هر چقدرذهن کودکان در حوزه اشعارزیبا و پرمعنا و در عین حال ساده و قصه‌های جذاب و آموزنده غنی‌تر شود می‌توان‌امیدوار بود که در زندگی فردی و اجتماعی با رشد بهتری روبرو خواهد شد و به انسانی موفق‌تر تبدیل خواهد شد. بنابراین برای رشد افراد باید با صبر و حوصله و استفاده از روش بازی و کار کردن مداوم با کودکان و همچنین یا دادن اشعار زیبا و پرمعنا و سالم و قصه‌های خوب آنان را در جهت رشد فکری و عقلی کمک کرد و در مسیر درست زندگی قرار داد. پایه‌ای که آنقدر تأثیرگذار و عمیق و ژرف است که نه تنها فراموش نمی‌شود بلکه الگویی برای زندگی فرد در طول مسیر حیات می‌شود.
انتهای پیام/* |