کد خبر: 211620 تاريخ انتشار: 1403/09/30 - 10:33
از چارشودرکنی تا شوهنومهخونی
جشن شب چله لرستانی ها: با آداب و رسوم خاص برگزار می شود.
شب یلدا در لرستان به رسم دیرینه در آخرین روز پاییز برگزار می شود سنت شو چله یا همان شب یلدا مثل دیگر استان های دیگر فرهنگ خاص خود را دارد مردم استان ما خود را از چند روز قبل برای برگزاری آیین شو چله و یا همان شب یلدا که طولانی ترین شب سال که در گویش لری به آن (اول قاره) هم گفته می شود و با خرید و تهیه ملزومات چون گنم شیر،(گندم شیری)، کلنگ،(پسته کوهی) کشمش، مغز گردو، و نخود چی را برای جشن شب چله در جمع خانواده آماده و مهیا میکنند.هر کدام از این اقلام را به دلیلی انتخاب کردهاند، بهعنوان مثال انتخاب گندم بهعنوان کشت و نماد حیات و قلنگ (پسته وحشی) به خاطر رنگ و سبزی آن بوده است.
آداب شو چله که در زبان محلی لری اول قاهره(شب یلدا) هم گفته می شود می توان چارشو چارشو دُر کنی « مَتَل خونی»، فال "چل سرو، رسم (کاسم سا)
نام برد.
چارشو دُر کنی « مَتَل خونی» از رسوم کهن لرستان در شب یلدا
از رسوم این شب در استان لرستان میتوان به مراسم «چارشو دُر کنی» اشاره کرد؛ که این مراسم با شرکت نوجوانان و جوانها برگزار میشد به نحوی که بچهها از پشت بام خانهها با آویزان کردن چادر، شال یا گلونی از صاحب خانه تقاضای شیرینی و تنقلات مخصوص این شب را میکردند و صاحبخانه نیز چند گردو، بادم، میوه یا مقداری نخودچی کشمش و از این دست تنقلات در آن چادرهای آویزان شده، قرار میدادند.
این کار از سوی بچهها همراه شعر خوانی بود و آنها زمزه میکردند: «اِمشو اول قاهارهَ خیر دِ حونت بَواره ** نون و پَنیر و شیره کیخا حونَت نَمیره»
(امشب شب چله است در خانه ات خیر ببارد نون و پنیر و شیره سرپرست خونت نمیره)
در آیین شب یلدا در فرهنگ ایرانیان تفعلی به فال حافظ میزنند ولی در آداب لرستان فال "چل سرو میزنند که فال چهل سرو یا چهل سرود یکی آداب شب یلدا در این دیار است که نوعی فال به شمار می رود.
آداب چل سرو بدین گونه است که گروهی از بزرگان خانواده در شب یلدا دور هم می نشینند و پس از نیت و صلوات و استعانت از پروردگار یک نفر، مامور به دست گرفتن تسبیحی چهل دانه می شود و دور از دیگران می نشیند و چند دانه اول را با نام مبارک الله، محمد و علی جدا می کند و سپس جمعی که بیشتر از افراد با تجربه هستند به نوبت شروع به خواندن بخشی از ابیات و اشعاری می کنند که به همین نام (چل سرو) معروفند
رسم (کاسم سایکی دیگر از سنت های لرستان در شب چله است
مردم لرستان در طول سال رسم «کاسم سا» را داشتند اما در این شب سفره، کاسه و دیگ آنها یکی میشد و سر یک سفره مینشستند، فقیر و ندار، کمدست و دارنده هر کدام به اندازه خودشان چیزی را فراهم میکردند و سعی میکنند تا شب یلدا را در نهایت خوشی و شادی در کنار یکدیگر سپری کنند در زمانهای گذشته از جمله غذای مردم در «شب چله» بوقلمون بود.
خبرنگار: کبری دریکوند