|
|
|
نقش حزب‌الله در تحولات آینده خاورمیانه و تأثیر آن بر اسرائیل |
|
|
|
حزب‌الله به‌عنوان یکی از ارکان اصلی محور مقاومت، نقش کلیدی در تقویت این جهه در برابر اسرائیل و متحدان غربی آن ایفا می‌کند. در آینده، این گروه احتمالاً به همکاری‌های خود با ایران و دیگر گروه‌های مقاومت در منطقه ادامه خواهد داد. این هماهنگی می‌تواند به افزایش قدرت چانه‌زنی این محور در برابر اسرائیل و غرب منجر شود. |
|
|
قم: زهرا دلاوری پاریزی در یادداشتی به نقش حزب الله در تحولات آینده خاورمیانه و تأثیر آن بر موقعیت اسرائیل نوشت : خاورمیانه یکی از پرتنش‌ترین مناطق جهان، شاهد تحولات گسترده سیاسی، امنیتی و اجتماعی بوده است. حزب‌الله در ابتدا به عنوان یک گروه مقاومت اسلامی در برابر اشغال جنوب لبنان توسط اسرائیل و دفاع از حقوق مردم لبنان تأسیس شد،(موسوی، 2015) اما با گذشت زمان، در عرصه نظامی، حوزه‌های سیاسی و اجتماعی لبنان نیز نفوذ قابل توجهی پیدا کرد و امروز یکی از مهم‌ترین صحنه‌گردانان لبنان است که دارای شبکه‌های گسترده اجتماعی، نظامی و اقتصادی است(خسروی، 2018). این گروه با حمایت ایران به‌عنوان بخشی از محور مقاومت در تقابل با اسرائیل و غرب عمل می‌کند. حزب‌الله اکنون دارای کرسی‌هایی در پارلمان لبنان و دارای نفوذ قابل توجهی بر سیاست‌های داخلی این کشور است.
شاید بتوان با نگاه آینده‌پژوهانه، نقش حزب الله را در ادامه تحولات خاورمیانه و اسرائیل تا حدودی به شرح زیر پیش‌بینی کرد:
1. تقویت محور مقاومت:
حزب‌الله به‌عنوان یکی از ارکان اصلی محور مقاومت، نقش کلیدی در تقویت این جبهه در برابر اسرائیل و متحدان غربی آن ایفا می‌کند. در آینده، این گروه احتمالاً به همکاری‌های خود با ایران، سوریه و دیگر گروه‌های مقاومت در منطقه ادامه خواهد داد. این هماهنگی می‌تواند به افزایش قدرت چانه‌زنی این محور در برابر اسرائیل و غرب منجر شود. در سال‌های اخیر، خاورمیانه شاهد تغییرات عمده‌ای بوده؛ از جنگ‌های داخلی سوریه تا تنش‌ها بین ایران و عربستان سعودی. حزب‌الله در این تحولات نقش فعالی ایفا کرده است. مشارکت این گروه در جنگ سوریه به نفع بشار اسد نشان‌دهنده تعهد آن به محور مقاومت علیه اسرائیل و دیگر دشمنان منطقه‌ای است. (احمدی، 2020)
مشارکت حزب‌الله، نه تنها قدرت نظامی‌اش را افزایش داده، بلکه روابطش با ایران را نیز تقویت کرده است. ایران به عنوان حامی اصلی مالی و نظامی حزب‌الله، همواره تلاش کرده تا نفوذ خود را در منطقه گسترش دهد که این موضوع باعث نگرانی شدید اسرائیل است.
2. تأثیر بر ثبات لبنان:
لبنان به‌عنوان کشوری با تنوع مذهبی و سیاسی، همواره در معرض تنش‌های داخلی و خارجی است. حزب‌الله به‌عنوان یک نیروی قدرتمند، نقش مهمی در ثبات یا بی‌ثباتی لبنان ایفا می‌کند. در آینده، مواضع و اقدامات این گروه می‌تواند بر روندهای سیاسی لبنان تأثیرگذار باشد و به تشدید بحران‌های داخلی یا برعکس، یعنی بهبود وضعیت این کشور منجر شود.
3. نقش در بحران سوریه:
حزب‌الله در طول جنگ سوریه به حمایت از دولت بشار اسد پرداخت و نقش مهمی در حفظ قدرت وی ایفا کرد. در آینده، این گروه احتمالاً به همکاری با سوریه ادامه خواهد داد و می‌تواند به عنوان یک نیروی تأثیرگذار در بازسازی و ثبات این کشور عمل کند. این موضوع همچنین به افزایش نفوذ ایران و محور مقاومت در سوریه و منطقه منجر می‌شود.
4. تأثیر بر روابط ایران و عربستان:
تنش‌های بین ایران و عربستان سعودی یکی از مهم‌ترین عوامل بی‌ثباتی در خاورمیانه است. در آینده، اقدامات حزب‌الله به عنوان متحد ایران، ممکن است به تشدید یا کاهش تنش‌ها بین این دو کشور منجر شود.
تأثیر حزب‌الله بر اسرائیل
1. تهدید امنیتی برای اسرائیل: حزب‌الله همواره به‌عنوان یک تهدید امنیتی برای این کشور مطرح بوده است؛ زیرا دارای زرادخانه‌ای از هزاران موشک و راکت است که می‌تواند اسرائیل را هدف قرار دهد و در آینده نیز با تقویت توان موشکی خود، تنش با اسرائیل را افزایش می‌دهد. تخمین‌ها نشان می‌دهد که حزب‌الله بیش از 150,000 موشک مختلف دارد (سلیمانی، 2022) که قابلیت هدف قرار دادن هر نقطه‌ای از خاک اسرائیل را دارند. این تسلیحات پیشرفته نه تنها قدرت بازدارندگی حزب‌الله را افزایش داده بلکه موجب تغییر معادلات نظامی در منطقه شده است. هرگونه اقدام نظامی از سوی اسرائیل علیه حزب‌الله می‌تواند منجر به واکنش‌های شدیدتری شود که ممکن است شامل حملات موشکی گسترده یا حتی جنگ تمام عیار باشد.(نیکوکار، 2019)
2. تأثیر بر معادلات امنیتی اسرائیل: اسرائیل همواره حزب‌الله را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تهدیدات امنیتی خود در نظر گرفته است. (فلاحی، 2021) در آینده، اقدامات حزب‌الله می‌تواند بر استراتژی‌های امنیتی اسرائیل تأثیرگذار باشد. این کشور ممکن است مجبور شود منابع بیشتری را برای مقابله با تهدیدات حزب‌الله اختصاص دهد و حتی ممکن است به اقدامات پیش‌دستانه علیه این گروه دست بزند.
3. نقش در فرآیند صلح خاورمیانه: حزب‌الله به‌عنوان یکی از مخالفان سرسخت اسرائیل، همواره با هرگونه توافق صلح بین اعراب و اسرائیل مخالفت کرده است. در آینده، این گروه احتمالاً به مخالفت خود با هرگونه تلاش برای عادی‌سازی روابط بین کشورهای عربی و اسرائیل ادامه خواهد داد. این موضوع می‌تواند به تشدید تنش‌ها در منطقه و کاهش احتمال دستیابی به یک توافق صلح تحمیلی منجر شود. (قاسمی، 2021)
البته نقش حزب‌الله تنها محدود به میدان نبرد نیست؛ بلکه بر سیاست‌های بین‌المللی تأثیرگذار بوده است. حمایت ایران از حزب‌الله باعث شده تا کشورهای غربی نسبت به برنامه هسته‌ای ایران حساس‌تر شوند و تلاش کنند تا نفوذ تهران را محدود کنند. (زارع، 2023) از طرفی، برخی کشورها مانند عربستان سعودی تلاش کرده‌اند تا ائتلاف‌هایی برای مقابله با نفوذ ایران تشکیل دهند که شامل کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس می‌شود. (محمودی، 2020) این وضعیت نیز می‌تواند منجر به تشدید تنش‌ها میان کشورهای عربی و ایران شود که خود تبعات جدی برای امنیت منطقه خواهد داشت.
4. تأثیر بر روابط اسرائیل و لبنان: روابط اسرائیل و لبنان همواره تحت تأثیر اقدامات حزب‌الله بوده است. در آینده، هرگونه درگیری بین حزب‌الله و اسرائیل می‌تواند به تشدید تنش‌ها بین این دو کشور منجر شود و حتی ممکن است به یک جنگ تمام‌عیار بین آن‌ها بیانجامد.
به طور کلی حزب‌الله به‌عنوان یکی از مهم‌ترین نیروهای غیردولتی در خاورمیانه، با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی روبروست؛ از طرفی این گروه نه تنها بر معادلات سیاسی و امنیتی لبنان تأثیرگذار است، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک نیروی مقاومت در برابر اسرائیل، تأثیرات گسترده‌ای بر امنیت و ثبات منطقه داشته باشد. در آینده، اقدامات حزب‌الله احتمالاً به تشدید تنش‌ها با اسرائیل و افزایش نفوذ محور مقاومت در خاورمیانه منجر خواهد شد. با این حال، این گروه چالش‌های داخلی و بین‌المللی هم دارد که می‌تواند بر توانایی‌هایش تأثیرگذار باشد. از یک سو، فشارهای بین‌المللی و تحریم‌های اقتصادی علیه این گروه و حامیانش، می‌تواند به کاهش توان مالی و نظامی آن منجر شود. از سوی دیگر، افزایش نفوذ ایران در منطقه و همکاری‌های استراتژیک با دیگر گروه‌های مقاومت می‌تواند به تقویت موقعیت حزب‌الله کمک کند. در نهایت، نقش حزب‌الله در تحولات آینده خاورمیانه و تأثیر آن بر اسرائیل، به تعاملات پیچیده بین بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی بستگی خواهد داشت و با توجه به شرایط کنونی، آینده خاورمیانه تحت تأثیر فعالیت‌های حزب‌الله قرار خواهد گرفت. اگرچه احتمال وقوع جنگ جدید میان اسرائیل و حزب‌الله وجود دارد، اما سناریوهای دیگری نیز ممکن است شکل بگیرد؛ مانند فشار دولت لبنان برای مذاکرات دیپلماتیک که باید منتظر بود.
منابع
احمدی، رضا. حزب‌الله و جنگ سوریه: نقش و پیامدها. مؤسسه مطالعات استراتژیک خاورمیانه، ۲۰۲۰.
خسروی، محمد. تحولات حزب‌الله: از گروه مقاومت تا بازیگر سیاسی. مجله مطالعات خاورمیانه، شماره ۴۵، ۲۰۱۸.
زارع، مریم. ایران، حزب‌الله و تنش‌های بین‌المللی. مجله روابط بین‌الملل، شماره ۳۰، ۲۰۲۳.
سلیمانی، محسن. توان موشکی حزب‌الله و تأثیر آن بر امنیت اسرائیل. مجله امنیت ملی و استراتژی، شماره ۱۲، ۲۰۲۲.
فلاحی، حسین. ایران و حزب‌الله: اتحاد استراتژیک. انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی، ۲۰۲۱.
قاسمی، احمد. آینده خاورمیانه: سناریوهای احتمالی. انتشارات پژوهشگاه علوم سیاسی، ۲۰۲۱.
محمودی، سعید. ائتلاف‌های عربی و نفوذ ایران. مؤسسه مطالعات خلیج فارس، ۲۰۲۰.
موسوی، علی. تاریخچه حزب‌الله: از تأسیس تا امروز. انتشارات مرکز مطالعات خاورمیانه، ۲۰۱۵.
نیکوکار، علی. تسلیحات پیشرفته و معادلات نظامی خاورمیانه، انتشارات دانشگاه تهران، ۲۰۱۹.
انتهای پیام/* |