|
|
|
زندگی حضرت خدیجه(س) نمونه‌ای از شکستن برداشت‌های نادرست در مورد زنان است |
|
|
|
عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان خراسان جنوبی گفت: زندگی حضرت خدیجه(س) نمونه عملی از شکستن قالب‌های سنتی و برداشت‌های نادرست از نقش زنان در جامعه است و ایشان ثابت کردند مشارکت زنان می‌تواند منجر به رشد جامعه شود. |
|
|
استان خراسان جنوبی، تاریخ پر است از زنان نامداری که با تصمیمات حیاتی خود نقش یک زن را جامعه گوشزد کرده‌اند و در این بین نام حضرت خدیجه(س) به عنوان یکی از زنان تاثیرگذار عالم بشریت بر تارخ تاریخ می‌درخشد.
به مناسبت سالروز وفات این بانوی بزرگ اسلام، با اکرم ناصری دکترای تاریخ و عضو هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان خراسان جنوبی گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانیم؛
_ از زندگی حضرت خدیجه(س) چه درس‌هایی می‌توان برای زنان و مردان امروز گرفت؟
جایگاه بانوی بزرگ حضرت خدیجه(س) و مقام و منزلت حضرت را کسی می‌داند که به عمق شخصیت و فداکاری این بانو در راه اسلام و پیشبرد اهداف حضرت رسول(ص) پی برده باشد.
حضرت خدیجه(س) شناخت و ارتباط عمیقی با خداوند دارد، ایمان ایشان به پیامبر(ص) و سپس ازدواج ایشان در کنار درایت و لطف الهی نقش تعیین کننده‌ای را در فضایل و مقامات ایشان دارد.
قرآن آنجایی که الگوها و اسوه‌ها را معرفی می‌کند، الگوها و نمونه‌هایی از زنان وارسته مانند حضرت مریم(س) و زنان گمراه مثل همسران حضرت نوح(ع) و لوط(ع) معرفی می‌کند بنابراین بیان فضایل و مقامات حضرت خدیجه(س) می‌تواند برای جامعه اسلامی راهگشا باشد و الگوی زیبا برای جامعه ایمانی قرار بگیرد.
به شهادت پیامبر(ص) حضرت خدیجه(س) از کامل‌ترین زنان بودند که فضایل ایشان به کمال رسیده و در جایی فرمودند "بهترین زنان عالم مریم، اسیه، خدیجه و فاطمه هستند".
از زندگی حضرت خدیجه(س) می‌توانیم به زندگی، شخصیت و نقش‌های الهام بخش این بانو توجه کنیم، سیر زندگی معنوی حضرت آموزه‌های ارزشمندی را در سطح فردی و اجتماعی دربردارد که یکی از آنها استقلال مالی و کارآفرینی است؛ حضرت (س) به عنوان یک تاجر موفق نه تنها در تجارت مکه نقش برجسته داشتند بلکه دارایی‌های خود را برای رسالت پیامبر(ص) به کار گرفتند.
حضرت خدیجه(س) یک تاجر موفق و مستقل بودند که توانستند در یک جامعه مرد سالار نقش برجسته‌ای ایفا کنند، مدیریت کاروان‌های تجاری این بانو نشان‌دهنده اهمیت استقلال مالی این زن در تاریخ است و درسی که برای زنان و مردان امروز دارد این است که دنبال کردن استقلال مالی و شکستن محدودیت‌های جنسی و به چالش کشیدن کلیشه‌های اجتماعی اهمیت دارد.
الگوی رهبری در تلاش برای موفقیت حرفه‌ای و نشان دادن توانایی‌های زنان در عرصه‌های عمومی از دیگر ویژگی‌های این بانو بود.
ارزش شراکت و احترام متقابل در روابط دومین درس زندگی ایشان بود که در برابر پیامبر(ص) سراسر درک متقابل و احترام به یکدیگر بوده، حضرت خدیجه نه تنها به عنوان همسر که به عنوان شریکی فکری، مالی و احساسی در کنار رسول خدا ایستادند. ایشان به رغم اموال فراوان و موقعیت اجتماعی ویژه اما در برخورد با رسول خدا همواره حرمت ایشان را نگه می‌داشتند و این نوع رابطه نمونه‌ای برای روابط زوج‌های امروز است که باید بر احساس احترام، حمایت‌گری و همکاری باشد.
سومین ویژگی در زندگانی حضرت خدیجه(س) ایستادگی و پایداری در برابر سختی‌ها است؛ زمانی که پیامبر با مشکلات اقتصادی و اجتماعی روبرو بودند ایشان حامی رسول خدا بودند و از ایمان خود در برابر مخالفت‌های شدید قریش کوتاه نیامدند که نمونه‌ای استقامت در برابر ناملایمات است.
صبر و تحمل در زندگی با رسول خدا در برابر فشارهای مختلف همسایگان مشرک و زنان متعصب پیشه خود ساختند که می‌توان به واقعه شعب ابوطالب اشاره کنیم که نقش مهمی در تحلیل قوای جسمانی حضرت خدیجه داشت به طوری که به فاصله اندکی از این واقعه حضرت فوت می‌کنند.
مردان و زنان امروز می‌توانند در مواجهه با چالش‌های زندگی از صبر حضرت خدیجه(س) الهام بگیرند.
خدمت به جامعه و توجه به عدالت اجتماعی سراسر زندگی حضرت را دربرگرفته، ایشان فردی سخاوتمند بودند و کمک ایشان به فقرا نمونه ای از آن است.
از ویژگی‌های مهم دیگر نگاه بلندمدت ایشان برای زندگی بود به طوری که ایشان برای اهداف والاتر از منافع کوتاه شخصی گذشتند و حتی به قیمت جایگاه اجتماعی ایشان اما زندگی خود را وقف آموزه‌های اسلامی کردند.
حضرت خدیجه(س) معنای کمالات انسانی را به خوبی شناخته بودند و چون توانستند آن را در وجود پیامبر اکرم(ص) پیدا کنند حاضر شدند دارایی خود را فدا کنند.
_چگونه می‌توان از الگوی زندگی حضرت خدیجه در تقویت نقش زنان در جامعه اسلامی استفاده کرد؟
برای تقویت نقش زنان در جامعه اسلامی با الهام از زندگی حضرت خدیجه(س) می، توان از شخصیت، عملکرد و جایگاه این بانو در تاریخ اسلام بهره ببریم.
زندگی حضرت خدیجه نشان دهنده توانمندی‌های زنان در عرصه‌های گوناگون است به عنوان مثال تقویت استقلال اقتصادی و حرفه‌ای زنان باید مورد توجه قرار گیرد.
حضرت خدیجه با مدیریت هوشمندانه در جامعه قبیله‌ای عرب با مدیریت کاروان‌های تجاری به یک کارآفرین تبدیل شدند.
تاکید بر ارایه فرصت‌های برابر برای زنان جهت حرفه‌آموزی، ترویج روحیه کارآفرینی و ایجاد زیرساخت‌ها برای فعالیت‌های زنان در عرصه‌های اقتصادی، از بین بردن کلیشه‌های جنسیتی که مانع مشارکت زنان است، از دیگر درس‌ها از زندگی این بانوی بزرگ اسلام است.
دومین الگو در زندگی حضرت خدیجه(س) تعلیم و ترویج الگوی حمایت گری در نقش‌های خانوادگی است ایشان نمونه عالی از یک همسر حمایت‌گر بودند.
الگوی سوم تشویق مشارکت زنان در امور اجتماعی و اقتصادی است، حضرت خدیجه (س) به عنوان فردی سخاوتمند در امور خیریه و توجه به عدالت اجتماعی بودند بنابراین باید زمینه برای حضور و مشارکت زنان در امور عام المنفعه را فراهم کرد.
الگوی چهارم اصلاح نگرش‌های فرهنگی و الکوسازی در ارزش‌های اسلامی است، زندگی حضرت خدیجه نمونه عملی از شکستن قالب‌های سنتی و برداشت‌های نادرست از نقش زنان در جامعه است و ایشان ثابت کردند مشارکت زنان می‌تواند منجر به رشد جامعه شود و امروز می‌توان از این نمونه برای احترام به جایگاه زنان الگو گرفت.
ایمان و اخلاق ایشان الگویی برای تربیت نسل آینده است که باید در آموزش‌های تربیتی گنجانده شود.
تاریخ اسلام گواهی می‌دهد که حضرت خدیجه نقش موثر و تکرار ناپذیری در اسلام داشتند، بر اساس گزارش‌های تاریخی، ایشان با بینش عمیق خود نقش بسزایی در گسترش فرهنگ اسلامی داشتند.
توجه حضرت خدیجه(س) به بصیرت اجتماعی یکی دیگر از الگوهای زندگی ایشان برای تقویت جایگاه زنان در جامعه است.
پایداری در برابر سرزنش‌ها نیز از دیگر الگوهای زندگی این بانوی بزرگ است که یک اصل قرآنی برای رسیدن به هدف مقدس است.
_ آیا می‌توان گفت که حضرت خدیجه(س) نمونه‌ای از یک زن موفق در عرصه‌های خانوادگی، اجتماعی و سیاسی بودند؟ چگونه؟
زندگی حضرت خدیجه(س) نمونه برجسته از موفقیت یک زن در همه عرصه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و خانوادگی است، اگرچه در تاریخ کمتر به نقش سیاسی ایشان اشاره شده اما تاثیرگذاری غیرمستقیم این بانو بر رخدادهای صدر اسلام انکارناپذیر است.
از دیگر موفقیت‌ها می‌توان در عرصه اقتصادی و اجتماعی اشاره کرد، ایشان در اقتصاد قریشی نقش کلیدی داشتند در حالی که فعالیت زنان در جامعه به شدت محدود بود.
ایشان انتخاب‌های خود را بر اساس اصول اخلاقی و عقلانی نه تحت فشار ساختار مردسالار انجام دادند.
موفقیت دیگر در عرصه اخلاقی است به گونه‌ای که ایشان را قبل از اسلام طاهره می‌نامیدند چون دارای فضایل اخلاقی و پاک بودند رفتار ایشان قبل و بعد اسلام نمونه‌ای از اخلاق مداری است.
ایشان بانوی موفق در نقش خانوادگی بود، ایشان نه تنها از پیامبر حمایت عاطفی کردند بلکه در موقعیت‌های مختلف نقش‌های مختلف داشتند و توانستند خانواده‌ای را تربیت کنند که یکی از مهم‌ترین محورهای گسترش اسلام شود.
حضرت خدیجه با تصمیمات خود نشان دادند که زنان می‌توانند عامل تغییرات اجتماعی با پشتوانه سیاست‌های بزرگ باشند.
این بانو ثابت کردند که می‌توانند الگویی برای زنان موفق در تمام عرصه‌ها باشند تا اثراتی را بر زمانه خویش برجای بگذارند و به پیشرفت جامعه اسلامی کمک کنند.
انتهای پیام/* |