|
|
|
اصل صبر و مهربانی با فرزند در سیره تربیتی امام‌صادق (ع) |
|
|
|
یکی از اصول مهم، شنونده خوبی بودن است تا بتوان در شرایط مقتضی به او کمک کرده و مشاوره‌ی صحیح به او داده شود. مطلب قابل توجه در سیره امام صادق(ع) چگونگی توجه به اعمال و رفتار فرزند و شنیدن سخنان او و جهت دهی و تذکر به موقع و اهتمام به تعلیم و تربیت فرزندشان است. |
|
|
قم - فاطمه تقی زاده در یادداشتی به مناسبت شهادت امام جعفر صادق علیه السلام نوشت : در فرایند تربیت فرزند، زمانی فرا می‌رسد که والدین باید در نقش یک مشاور و یا متذکر و ناصح برای فرزندشان ظاهر شوند. برای ایجاد پیوندی قوی بین والدین و فرزند، داشتن ارتباط خوب و صحیح حیاتی است، چنین ارتباطی کار را برای صحبت درباره مسائل پیچیده با فرزندان، در هر سنی که باشند، آسان‌تر می‌کند. چگونگی برقراری یک رابطه درست با فرزندان هنر است. می‌توان گفت که تربیت و پرورش فرزند، درنحوه‌ی ارتباط با او خلاصه می‌شود. ارتباط مثبت و دو طرفه برای شکل‌گیری عزت نفس در فرزند بسیار مهم است. برای داشتن ارتباط خوب با فرزند، یکی از اصول مهم، شنونده خوبی بودن است تا بتوان در شرایط مقتضی به او کمک کرده و مشاوره‌ی صحیح به او داده شود.
مطلب قابل توجه در سیره امام صادق علیه‌السلام چگونگی توجه به اعمال و رفتار فرزند و شنیدن سخنان او و جهت دهی و تذکر به موقع و اهتمام به تعلیم و تربیت فرزندشان است.
در روایتی نقل شده است:
اسماعيل پسر حضرت صادق علیه‌السلام که مقداري پول داشت، خدمت حضرت صادق علیه‌السلام رسيد و به ایشان عرض کرد، پدر جان، فلانی قصد سفر به یَمن دارد و من قدری پول دارم صلاح می‌دانی به او بدهم تا از يَمن برایم خرید کند؟
امام صادق علیه السلام فرمود: پسر جان نشنيدي او شراب خوار است؟!
اسماعيل گفت: چنين گفته می‌شود.
امام فرمود: اين کار را نکن؛ ولي اسماعيل بر خلاف دستور پدر پول را به آن مرد داد و او نیز پول اسماعيل را هدر داده و چيزي از سفر يمن برایش نیاورد.
اتفاقا همان سال اسماعيل و حضرت صادق علیه السلام به حج رفتند، اسماعيل در هنگام طواف خانه‌ی خدا می‌گفت: خدايا پاداش و عوض آن پول را به من عطا کن.
حضرت صادق علیه السلام که پشت سر اسماعیل بود با دست بازويش را گرفت و فرمود: نه پسرم حقي بر خدا نداري نه پاداش می‌دهد و نه عوض آن را خواهد داد وقتی بعد از اينکه شنيدي آن مرد شراب می‌خورد و باز هم پولت را به او دادی. گفت پدر، من که نديدم او شراب بخورد از مردم شنيدم. فرمود: پسر جان خداوند در قرآن می‌فرمايد: يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ يُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ... وقتي مؤمنين گفتند او شراب خوار است بايد گفتارشان را تصدیق کرده و به شراب خوار اعتماد نمی‌کردی.
در این روایت امام صادق علیه‌السلام به زیبایی با فرزند جوان و خطاکار، رابطه برقرار کرده و با شفقت و مهربانی و منطق درست و استدلال صحیح قرآنی راه درست را به او نشان می‌دهد، امام به عنوان یک پدر در حق فرزند خویش، وظیفه‌ی راهنمایی او را بر عهده دارد و همچنین توجه حضرت صادق علیه‌السلام به فرزند خویش و حالات و اعتقاد او تا جایی است که حتی در حج و در هنگام طواف، امام به دعای فرزندش هم توجه دارد و به تعلیم و تربیت پرداخته است، البته از راه درست و با برقراری یک ارتباط صمیمانه و نه از موضع شماتت، امام بازوی پسرش را گرفت و با ایجاد ارتباط فیزیکی که نوعی رابطه را صمیمانه‌تر می‌کند او را متوجه اشتباه در اعتقاد و دعایش نمود . ایشان با توجه به اینکه فرزندشان را از این کار نهی کرده بود ولی به دور از دعوا و تنش، اشتباه او را گوشزد نمود، این مطلب الگویی گرانبها، پیش روی پدر و مادری است که وقتی فرزندش اشتباهی مخصوصا عقیدتی مرتکب شد سریع او را طرد نکند و اینکه در تمام حالات توجه به اعمال و رفتار فرزند داشته و موجبات هدایت او را فراهم نمایند.
کافی ج۵، ص، ۲۹۹ |