از سنگر دفاع تا کانون نشاط / نقش مساجد در جامعه امروز
مساجد با تاریخچهای از نقشآفرینی محوری در تربیت، اجتماعسازی و خدمترسانی، به عنوان سنگرهای نشاط و امید اجتماعی باقی ماندهاند. آنها دفاتر عمل اجتماعی، آموزشی و سیاسی هستند که به تقویت هویت اسلامی-ایرانی کمک میکنند و ظرفیت بالایی برای آیندهسازی و کادرسازی دارند. با تقویت مدیریت مسجد، گسترش همکاریهای اجتماعی و تقویت نشاط جوانهها، مسجدها میتوانند جایگاهی پایدار برای تعالی انسان و جامعه باشند
به گزارش خبرگزاری زنان ایران - در روز جهانی مسجد، این بنای مقدس تنها یک محل عبادت نیست، بلکه فراتر از آن، کانون نشاط اجتماعی، بستر همدلی و سنگری برای ساختن آیندهای روشن است. اندیشههای امام خمینی (ره) درباره مساجد، به وضوح نشاندهنده جایگاه رفیع این پایگاهها در تربیت و کادرسازی برای نظام اسلامی است. ایشان مسجد را به مثابه دانشگاهی عمومی و مرکزی برای عملیات اسلام معرفی میکردند، جایی که هویت اسلامی در آن شکل میگیرد و تقویت میشود.
مسجد در ایران، نقشی حیاتی در تقویت نشاط اجتماعی و ایجاد حس همبستگی ایفا میکند. حضور در فضای معنوی مسجد و مشارکت در فعالیتهای مذهبی، فضایی منحصر به فرد برای گسترش روابط اجتماعی و تقویت پیوندهای انسانی فراهم میآورد. این فضای مقدس، محلی برای آموزش، مشاوره و ارائه خدمات اجتماعی به افراد و خانوادهها نیز به شمار میرود. از پایگاههای بسیج مستقر در مساجد که فعالیتهای جهادی، اردویی و تربیتی را سازماندهی میکنند، تا مهدهای مساجد که با آموزشهای قرآنی و بازیهای ایرانی-اسلامی، نشاط و تربیت را توامان به نونهالان و کودکان هدیه میدهند، همه و همه جلوههایی از پویایی اجتماعی مسجد هستند.
مسجد همچنین کانون بصیرت سیاسی و مشارکت اجتماعی است. برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی در مساجد، نشان از نقش پررنگ این پایگاهها در ایجاد نشاط سیاسی دارد. حضور هادیان سیاسی و ائمه جماعات که هر یک به نوبه خود به روشنگری و بصیرتافزایی میپردازند، مساجد را به محلی برای ارتقای آگاهی عمومی تبدیل کرده است.
تاریخ هشت سال دفاع مقدس، نمونهای درخشان از کارکردهای مسجد در زمان بحران است. مساجد در آن دوران، مرکزی برای انعکاس اخبار جنگ، ایجاد فضای مقاومت و استقامت مردمی، جمعآوری کمکهای مردمی برای جبههها، ثبت نام و بدرقه بسیجیان برای اعزام به جبهه بودند. مسجد خرمشهر، نمادی از این نقش بیبدیل، در حافظه جمعی ملت ایران به عنوان سنگر مقاومت و وطندوستی ثبت شده است. این کارکردها، یادآور نشاط و تقویت حس وطندوستی و استقامت در برابر دشمن است.
جشنها و سوگواریها، از دیگر کارکردهای اجتماعی مساجد هستند که به تربیت اسلامی و ایجاد وحدت و همدلی در جامعه کمک میکنند. از عزاداری محرم و شبهای قدر گرفته تا جشنهای میلاد پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع)، مسجد کانون گردهمایی مردم است و نشاط خاصی را در جامعه ایجاد میکند.
حتی در سالهای اخیر، شاهد برگزاری مراسم عروسی جوانان در مساجد بودهایم که با حضور ائمه جماعات، خیرین و کسبه، فضایی از همدلی و کمک به زوجهای جوان را رقم زده است.
نکته قابل تأمل دیگر، نقش امیدآفرینی مساجد است. وقتی افراد در هر سن و سالی در کنار یکدیگر قرار میگیرند و اجتماعات همسن و سال تشکیل میدهند، میتوانند در رفع بسیاری از مشکلات یکدیگر راهگشا باشند. این تعاملات نه تنها به تغییرات مثبت در سبک زندگی منجر میشود، بلکه انتقال تجربیات از بزرگترها به کوچکترها، شکلگیری دوستیهای عمیق و پایدار، دستگیری از نیازمندان و حس خوب مفید بودن، همگی انگیزه و امید را در دل افراد زنده نگه میدارند.
مساجد، فراتر از یک مکان واحد در هر گوشه از کشور، در هر سازمانی و در هر مکانی، ویژگیهای منحصر به فرد خود را پیدا میکنند؛ مسجد دانشگاه، مسجد بازار، مسجد در مناطق گردشگری و مسجد محلات، هر یک کارکردها و رسالتهای خاص خود را دارند که همگی در نهایت به یک هدف مشترک ختم میشوند: تعالی انسان و جامعه. این یادداشت، تنها قطرهای از دریای بیکران کارکردهای مسجد در ایجاد نشاط اجتماعی است..