یادداشت

حضور اجتماعی زن؛ قدمتی به طول تاریخ اسلام

با حضور پیامبر در مدینه و شکل‌گیری حکومت اسلامی احکام جدیدی وضع گردید که در جهت بهبود وضعیت زنان گام بلندی بوده است. به مرور زمان زنان بزرگی از میان مسلمانان برخاستند که عملکرد و شجاعت آنان در جامعه منجر به توسعه فعالیت آنان گردید.
حضور اجتماعی زن؛  قدمتی به طول تاریخ اسلام
1403/11/28 - 08:45
تاریخ و ساعت خبر:
213562
کد خبر:
به گزارش خبرگزاری زنان ایران - از قزوین؛ مهدیه احمدی ارشد و کارشناس تاریخ تمدن در طی یادداشتی درباره حضور اجتماعی زنان از صدر اسلام تاکنون نوشت: سیره پیامبر اکرم به خوبی نشان می‌دهد که ایشان برای زنان حق سیاسی و مشارکت قائل بودند و بیعت ایشان با زنان نیز یکی از صفحات افتخارآمیز تاریخ اسلام به شمار می رود در عین حال، بیعت زنان با پیامبر یکی از حساس‌ترین امور سیاسی اسلام بود که در تکمیل آن قرآن کریم نیز به صراحت از آن سخن به میان آورده است.
حکم جوار، در گذر تاریخ نشان می‌دهد که وجوه اختیارات زنان در نظام مقدس اسلام بسیار مهم و قابل بحث می‌باشد چرا که یکی از زنانی که در جنگ‌های پیامبر(ص) همواره به لحاظ روحی پشتوانه ایشان بودند حضرت فاطمه(س) بود که به همین خاطر لقب ام ابیها برای او در نظر گرفته شده است.
بیعت النسا در واقع بیعتی بود که جامعه اسلامی را از جامعه جاهلیت متمایز می‌ساخت و در اصل سازماندهی جامعه اسلامی از جوامع ناکارآمد دیگر در این برهه مشخص گردید حضور پربرکت پیامبر اسلام در جامعه جاهلی به نحوی بود که بعد از اقدامات و سخنان ایشان ناظر به ساحت زنان و دختران دیگر هیچ دختری بعد از ایشان زنده به گور نشد و در همین برهه با آن حجم از تفکرات جاهلی نسبت به اصل شخصیت زن و هویت جنسیتی زنان، پیامبر مقتدرانه می‌آید و با آن حجم از مقام معنوی خم شده و دست دختر خود را می‌بوسد.

در عین حال احترام ویژه‌ای نیز برای او در نظر داشته است چرا که پیامبر نسبت به زنان با کمال تجلیل و احترام رفتار می‌کرد. اینکه در برخی از جنگ‌ها زنان همراه پیامبر بوده‌اند و در تمامی جنبه‌ها و ابعاد جامعه اسلامی با آنان حتی مشورت‌هایی نیز صورت می‌گرفت حتی در برهه‌ای به جهت تاکیدات فراوان قرآن کریم و دستورات دینی در این عرصه پیامبر شرعاً زنان را ملزم کردند تا در نمازهای عید فطر و عید قربان حضور پیدا کنند و این مسئله نشان از توجه به شأن و شعور اجتماعی زنان در جامعه اسلامی داشته است چرا که رسول مکرم اسلام سعی داشتند نگرش جامعه را به سوی زن از ابعاد شهوانی به ابعاد ملکوتی و نقش تربیتی و مدیریتی تغییر دهند. ایشان در آن برهه الگوی یک حامی حقیقی نسبت به حقوق زنان مسلمان بوده‌اند نقش زنان به قدری پررنگ می‌شود که در برهه‌ای از آن جهت که مردان باید موقعیت بسیار بالایی را برای خود در نظر می‌گرفتند زنان فاقد هرگونه اراده برای ایجاد حرکات زنانه شدند و این پیامبر اسلام بود که آشفتگی و لجام گسیختگی را از میان برداشت.
نقش زنان در عرصه‌های گسترده کم کم به کمال رسید چرا که سیاستگذاری‌های نبی مکرم اسلام در زمان جاهلیت سبب تغییر وضعیت زنان و تولید یک نظم جدید اجتماعی در تربیت سیاسی و ابعاد فرهنگی اجتماعی اقتصادی صدر اسلام بود و افق‌های جدیدی در نگرش مردم ایجاد کرد. چنانکه بقای تمدن اسلامی برای حیات خود در واقع به کنش زنان در جامعه اسلامی نیاز داشت زنان مومنه در مساجد و اماکن و حتی منازل خود به تدریس و اشاعه دین و احکام اسلامی می‌پرداختند در عین حال به نقش مادری و همسری خود در راستای وظایف دینی عمل می‌نمودند چرا که از دیدگاه اسلام هیچ تفاوتی در هیچ برهه‌ای برای حضور اجتماعی زنان و سایر موارد وجود نداشته است.
در وجه متمایزتر مهاجرت در صدر اسلام برای گسترش پایگاه‌های اسلامی و حفظ دین یکی از اقدامات جدی دیگری بود که در آن جنسیت افراد اولویت قرار نگرفت و به منزله تکلیف دینی تلقی شد. در ساحت اقتصادی؛ حضرت خدیجه سلام الله در دوران پیامبر اکرم پیش از آنکه همسر ایشان باشد گام بلندی در راستای تقویت روابط تجاری ایجاد کرده بود و می توان دریافت تبدیل وضعیت اقتصادی جامعه سنتی و منفعل در آن برهه و کنش و ایفای نقش ایشان تحول دیگری پیدا می‌کرد در بحث مباهله نیز به حضور ارزشمند و اثرگذار حضرت زهرا سلام الله به عنوان تنها زن حاضر در این مسئله وحشت مسیحیان را به همراه داشت و این خود جوازی بر حضور زنان در حساس‌ترین موقعیت‌های سیاسی و دینی به شمار می‌رفت.
در نمونه‌ای متفاوت‌تر ما صحبت از زنی را دنبال خواهیم کرد که در کنار همسرش تاریخ ساز شد یاسر مردی بود که به علت ایمان و صراحت لهجه‌اش بدنش را با آهن داغ گداختند و آتش را بر سر و روی او غوطه ور کردند اما سمیه در آن دوران همدوش و همراه همسر خود شد و اصلاً به همین خاطر او نیز مورد شکنجه واقع شد ما اولویت تمدن سازی و جامعه سازی را پیش از این می‌دانست که به خاطر شکنجه‌ها از اسلام رو بر نگرداند و ما نمونه‌های مشابه این مورد را به وفور داریم که نشان از روح بلند زنان در دولت سازی داشته است.
در ساحت جهان اسلام نیز مراسم حج یکی از فرایض مهم جهانی با تمام ویژگی‌های منحصر به فرد خود در ساحت جامعه اسلامی بستر مهمی برای جامعه پردازی بود که شخصیت‌های جهان اسلام در راستای ارتقای روابط با یکدیگر دوشادوش برادران و خواهران دینی خود قرار گیرند حتی در این مورد نیز نسبت به حضور زنان در این عرصه تعللی صورت نگرفت و زنان از حضور در این بستر اجتماعی مهم محروم نگشتند. در این مساله نیز عمل به فریضه نام برده نسبت به فرمایشات نبی اکرم نشان از آن داشت که کنش، حضور و میدان داری زنان در هیچ برهه ای نادیده گرفته نشد و توجه به این مهم همواره در راس جامعه اسلامی تداوم داشته است.
انتهای پیام/*

بازگشت به ابتدای صفحه بازگشت به ابتدای صفحه
برچسب ها:
زنان، حضور اجتماعی، پیامبر، اسلام
ارسال نظر
مخاطبان گرامی، برای انتشار نظرتان لطفا نکات زیر را رعایت فرمایید:
1- نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
2- نظرات حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های اسلامی منتشر نمی‌شود.
3- نظرات بعد از بررسی و کنترل عدم مغایرت با موارد ذکر شده تایید و منتشر خواهد شد.
نام:
ایمیل:
* نظر:
باشگاه نویسندگان
V
آرشیو