خبرگزاری زنان ایران

به گزارش خبرگزاری زنان ایران - لرستان : عید فطر که فرا می رسد سوالات رایج مردم این است که فطریه شان به افرادی تعلق می گیرد ؟
در مورد محل اصلی مصرف فطریه باید به نظرات مراجع عظام تقلید مراجعه کرد که دو نظر را ارائه داده‌اند. از یک طرف طبق نظر امام خمینی رحمه‌الله و بعضی از مراجع عظام تقلید، فطریه را می‌توان در تمام هشت موردی که زکات مال در آن مصرف می‌شود پرداخت کرد. یعنی شامل:
فقیران
مسکینان: یعنی افرادی که وضعیت اقتصادی‌شان از فقیران هم بدتر است.
مسافرانی که در راه مانده و خرج برگشت به شهر خود را ندارند.
بدهکارانی که نمی‌توانند قرض خود را بپردازند.
در راه خدا: یعنی در تمام کارهای خیری که سود و نفع آن به عموم مسلمین برسد. مانند ساختن و تعمیر مسجد، راه، پل، مدرسه و بیمارستان و ...
کافرانی که با دادن زکات به اسلام ترغیب می‌شوند یا در جنگ به مسلمانان کمک می‌کنند.
پرداخت به نائب امام یا کارمندان حکومت اسلامی که مأمور جمع‌آوری زکات و رساندن آن به نیازمندان است.
اما به راستی فقیر به چه کسی اطلاق می­ شود؟ آیا ملاک فقیر شرعی هست یا خط فقری که دولت اعلام می­ کند؟
چند نکته مهم در رابطه با فقیر
پرداخت زکات فطره بر شخص فقیر، به جهت فقر و نیازمندی­اش واجب نیست و به عبارتی این وجوب پرداخت زکات فطره، از گردن او ساقط است، بلکه می­ تواند زکات فطره دریافت کند و خرج کند هر چند فرموده اند: مستحب است افراد فقیر هم اگر مثلا خانواده پنج، شش نفره هستند، حداقل به اندازه یک صاع (سه کیلو)، یعنی زکات فطره یک نفر را دست به دست کنند، در نهایت همان را به یک شخص فقیری غیر از خود بپردازند تا از این اجر و ثواب برخوردار شوند.
فقیر به چه کسی اطلاق می­شود؟ به فقیر شرعی یا خط فقری که دولت اعلام می­کند؟
ملاک در فقر، فقیر شرعی است. باید اطمینان داشته باشیم که شخص، فقیر شرعی است. یعنی درباره شخصِ فقیر ملاک، خط فقری که توسط دولت اعلام می ­شود نیست که مثلا خط فقر در کلان شهرها فلان مقدار و در دیگر شهرها فلان مقدار است.
فقیر شرعی چه کسی است؟
فقیر شرعی به این معنا نیست که دست گدایی دراز کرده باشد. فقیر شرعی کسی است که زندگی­اش لنگ است. فقیر یعنی کسی که مطابق معمول، به نحو متعارف و مطابق شأن خود، مخارج سال خود و اهل و عیالش را ندارد. ولو اینکه خانه مستقل هم دارد و ظاهر زندگی خوب است اما آبرومندانه دارد زندگی می­کند. درآمد آنچنانی ندارند، هزینه­های سالش را نمی­تواند تأمین کند؛ یعنی نه پس انداز نقدی دارد و نه توان کارکردن دارد. و این لنگی زندگی به چند علت است.
یک. شخص ناتوان است در خانه افتاده و اصلا توانایی کار کردن ندارد. مثلا سالها کارگر و بنا بوده الان دیگر توانایی کارگری و بنایی را ندارد، بیمه نشده و مستمری هم ندارد. این شخص فقیر شرعی است.
دو. شخص توانایی کارکردن دارد، منتهی چون مخارج او بیشتر از درآمدش هست، درآمدش کفایت زندگی­اش را نمی­کند. خیلی از افراد اینگونه هستند حقوقشان کم است مثل کارگری که درآمد بسیار کمی دارد. این هم فقیر شرعی است.
سه. شخص توان کار کردن دارد ولی کار پیدا نمی­کند. کاری که مطابق توان و شأنش باشد نیست. تنبلی نکرده، تلاش کرده، اقدام کرده، رفته دنبال کار، ولی نتوانسته کار پیدا کند. مثل کارگر ساختمانی که از صبح دور میدان می­نشیند به امید اینکه کسی او را دعوت به کار کند، ولی کار نیست و کار پیدا نمی­کند و با دست خالی به خانه برمی­گردد. این هم فقیر شرعی است.
و این فقیر شرعی در چند چیز تأمین نیست و ناتوان است.
یک: لوازم، وسایل و مایحتاج ضروری زندگی را مطابق شأنش ندارد. مثلاً باید فرشی زیر پایش باشد که نیست و با یک موکت سر می­کند، تابستان هست کولر ندارد، زمستان هست بخاری ندارد، یخچال ندارد، یا خراب شده و توانایی تعمیر آن را ندارد و ... این چنین افرادی فقیر شرعی هستند.
دو: خوراک. نه اینکه بگوییم مثلا؛ با نان و گوجه و سیب زمینی و تخم مرغی خودش و خانواده­اش را تامین می­کند. خیر این چنین نیست. او هم انسان است و باید در حد متوسط و متعارف از لحاظ خوراک تامین شود. او هم نیازمند؛ گوشت، برنج، مرغ، میوه، سبزیجات و ... است. اگر اینها را نمی­تواند تأمین کند، چنین شخصی هم فقیر است.
سه: مسکن. شخص خانه ملکی ندارد. برای مسکنش مشکل دارد، مستأجر است. البته اگر می­تواند اجاره را پرداخت کند فقیر شرعی نیست. ولی اگر اجاره را نمی­تواند بدهد، مثلاً یک ماه می­دهد، یک ماه نمی­دهد، صدای صاحب خانه درمی­آید. چنین شخصی هم فقیر شرعی است.
چهار: لباس و پوشاک. لباس تابستانی و زمستانی خود، همسر و بچه­ ها را نمی­تواند تأمین کند، دانش آموز لباس مدرسه می­خواهد نمی­توانند تأمین کنند. با این وضعیت گرانی توان خرید چادری، مانتویی و ... را برای همسر و دخترش ندارد، دیگران باید لباسی برایشان تأمین کنند. این هم فقیر شرعی است.
نویسنده: حجت الاسلام روح الله دریکوند
انتهای پیام /*