خبرگزاری زنان ایران

WOMEN NEWS AGENCY

امروز: دوشنبه، 17 آذر 1404

چند رسانه ای
فیلم عکس اینفوگرافی کاریکاتور صدا
استان ها
تهران بزرگ اصفهان آذربایجان شرقی آذربایجان غربی اردبیل البرز ایلام بوشهر تهران چهارمحال و بختیاری خراسان جنوبی خراسان شمالی خراسان رضوی خوزستان زنجان سمنان سیستان و بلوچستان فارس قزوین قم کردستان کرمان کرمانشاه کهگیلویه و بویر احمد گلستان گیلان لرستان مازندران هرمزگان همدان یزد مرکزی
سبک زندگی
مهارتهای زندگی کارآفرینی و تولید ملی خانه و خانه داری مد و زیبایی آشپزی و تغذیه فناوری اطلاعات
سیاسی
امام (ره) و رهبری زنان و سیاست سیاست داخلی بین الملل جبهه مقاومت
اجتماعی
زن و خانواده حجاب و عفاف حقوق و قضایی بهداشت و سلامت طبیعت و گردشگری تشکل ها اخبار روز ورزش بانوان محیط زیست آسیب های اجتماعی کودک و نوجوان
فرهنگی
ادبیات و نشر هنر و رسانه حماسه و مقاومت دین و اندیشه مناسبت ها الگوی سوم
صفحه اصلی

فاطمه(س) و مرز میان حق الهی و قدرت سیاسی

دو محور فدک و شهادت زهرا(س) نه رخدادهایی منفرد، بلکه نشانه‌هایی از یک منازعه معرفتی و سیاسی‌اند که بنیان عدالت و ولایت را در آغاز خلافت به چالش کشیدند.

نسخه چاپی

1404/09/17 - 08:24

تاریخ و ساعت خبر:

150409

کد خبر:

به گزارش خبرگزاری زنان ایران - گلستان - نجمه صالحی ، استاد حوزه ودانشگاه در تحلیل تاریخیِ رویدادهای پس از شهادت پیامبر(ص)، دو رخداد بیش از دیگر وقایع در تبیین موقعیت اجتماعی و سیاسی حضرت فاطمه(س) نقش تعیین‌کننده دارد: مسئله‌ی فدک و شهادت آن حضرت. بررسی هم‌زمان این دو محور، نه صرفاً به عنوان وقایع منفرد، بلکه به عنوان نشانه‌هایی از یک منازعه‌ی معرفتی، ما را به فهمی عمیق‌تر از وضعیت امت اسلامی در آغاز خلافت می‌رساند.
مطابق گزاره‌های تاریخی، فدک تنها یک ملک زراعی نبود، بلکه تجسمی از مرز میان «حق الهی» و «قدرت سیاسی» بود. حضرت فاطمه(س) در خطبه‌ی فدکیه، با استناد به قرآن و سنت نبوی، از مالکیت مشروع خود دفاع کرد، اما هدف اصلی او بازگرداندن اعتبار عدالت و پیوند آن با ولایت بود. به تعبیری فاطمه(س) در این خطبه از «حق اقتصادی» به عنوان ابزاری برای آشکارسازی «انحراف سیاسی» بهره گرفت. از این زاویه، فدک نه دعوایی شخصی، بلکه گفتمانی درباره‌ی مشروعیت قدرت پس از پیامبر است.
افزون بر منابع شیعی با تأمل در منابع معتبر غیر امامیه نیز نشانه‌های آشکاری از فشار جسمی و روانی بر دختر پیامبر(ص) وجود دارد. منابعی چون الامامة و السیاسة ابن‌قتیبه، الطبقات الکبری ابن‌سعد، و انساب‌الاشراف بلاذری، تصریح کرده‌اند که حضرت زهرا(س) پس از حادثه‌ی هجوم به خانه و مصادره‌ی فدک، بیمار شد و اندکی بعد از دنیا رفت و تا آخرین روز از خلیفه و همراهان او ناخشنود بود.
توجه به این همگرایی روایی در منابع فریقین نشان می‌دهد که شهادت فاطمه(س) صرفاً تفسیر امامیه از یک حادثه نیست، بلکه حقیقتی تاریخی با پشتوانه‌ی روایی مشترک است. به دیگر سخن، منابع اسلامی بر مظلومیت فاطمه(س) دلالت دارد، هرچند در زبان مورخان اهل سنت غالباً متفاوت بازخوانی شده است.
از ترکیب این دو محورِ فدک و شهادت زهرا(س) می‌توان چنین نتیجه گرفت که او در بستر تاریخ، نماد «حق‌خواهی و دفاع از ولایت» است. او نه در پی بازپس‌گیری زمین، بلکه در جست‌وجوی احیای معیارهای الهی در ساختار قدرت بود؛ هنگامی که آن معیارها از صحنه‌ی خلافت حذف شد، شهادت او به سندی زنده از اعتراض در برابر انحراف سیاسی تبدیل شد.
بازخوانی فدک و شهادت فاطمه(س) تنها بازگشت به رخداد گذشته و صفحات تاریخ نیست، بلکه مواجهه‌ای انتقادی با امروز ماست.
و امروزه پرسش اصلی این است: اگر فاطمه(س) معیار حق و عدالت در تاریخ شد، معیار ما در داوری‌های سیاسی و دینی امروز چیست؟ و چه بسا احیای اندیشه‌ی فاطمی، از همین پرسش، آغاز شود.
انتهای پیام /*

لینک کوتاه: http://zanannews.ir/150409

بازگشت به ابتدای صفحه