خبرگزاری زنان ایران

به گزارش خبرگزاری زنان ایران - "الگوی سوم " زن مسلمان دقیقا در مقابل الگوی اول زن شرقی منفعل و الگوی دوم زن غربی است که بردگی نوین را تجربه می کند. صحبت از الگوی سوم ، صحبت از زنان ، دختران و بانوانی است که به تأسی از بانوان بزرگ قرآنی و زنان تآثیرگذار و تربیت یافته مکتب خیرالنساء و عقیله بنی هاشم ، توانسته اند در خانه و در تمام شؤنات مهم اجتماعی نقش آفرینی کنند .
صحبت از الگوی سوم زن مسلمان در ایران اسلامی هر چند کار سختی نیست و مصادیق بسیاری از این دست بانوادن می توان یافت اما چنان ارزشمند است که گفتن و گفتن از آن درست مانند جلا دادن به گنجینه ایی می ماند که در هر بار نگریستن به آن چشم ها روشن و روح آسمانی تر می شود . گفتن از بانوانی که گردن آویز الگوی سومی دارند برای نسل های دهه هفتادی و دهه هشتادی از اهمیتی برخوردار است که می تواند آنان را در شناخت هویت شان کمک کند.
الگوی سوم زن مسلمان ، توسط مقام معظم رهبری به زنان اطلاق شد: « الگوی سوم، «زن نه شرقی، نه غربی» است. زن مسلمان ایرانی تاریخ جدیدی را پیش چشم زنان جهان گشود و ثابت کرد که می‌توان زن بود، عفیف بود، محجبه و شریف بود و درعین حال، در متن و مرکز بود. می‌توان سنگر خانواده را پاکیزه نگاه‌داشت و در عرصه‌ی سیاسی و اجتماعی نیز سنگرسازی‌های جدید کرد و فتوحات بزرگ به ارمغان آورد. زنانی که اوج احساس و لطف و رحمت زنانه را با روح جهاد و شهادت و مقاومت درآمیختند و مردانه‌ترین میدان‌ها را با شجاعت و اخلاص و فداکاری خود فتح کردند.»
برای تبیین این موضوع با آمنه احمدی ، طلبه‌ی سطح ۳ حوزه‌ی علمیه ،مبلغ ، فعال فرهنگی گفت وگویی انجام داده ایم که خواندن آن را به شما پیشنهاد می دهیم.

شما از الگوی سوم ، مبانی و معیارهایش اطلاع دارید؟توضیح بفرمایید.
بحث الگوی سوم زن اولین بار در فرمایشات حضرت‌آقا در پیام ایشان به کنگره ملی ۷هزار شهید زن کشور در سال ۹۱ مطرح شد که آنجا میفرماند که زن در تعریف غالبا شرقی همچون عنصری در حاشیه و بی‌نقش در تاریخ‌سازی و در تعریف غالبا غربی به مثابه موجودی که جنسیت او بر انسانیتش می‌چربد و ابزاری جنسی برای مردان و در خدمت سرمایه‌داری جدید است معرفی می‌شد و شیرزنان انقلاب و دفاع مقدس نشان داد که الگوی سوم زن نه‌شرقی و نه‌غربی است.
اینجاست که حضرت‌آقا الگوی سوم زن را مطرح می‌کنند که میفرمایند : نه آن نگاهی که غرب نسبت به زن دارد و نه آن نگاهی که شرق دارد که حاشیه‌نشینی و انزوا را برای زن در نظر می‌گیرند یا در نگاه غربی که زنان را به مثابه یک کالایی نگاه می‌کنند و ارزشی برای وجود زن قائل نیستند و نگاه تبلیغی به زن دارند، در مقابل آنها یک الگوی سومی داریم که حالا مبانی این الگوی سوم و از کجا به این الگوی سوم می‌رسیم که در واقع یک مبانی دینی و اسلامی برای این بحث هست که مبانی این الگوی سوم را می‌توانیم به دو دسته ۱_ مبانی انسان‌شناختی ۲_ مبانی فقه و حقوقی برای آن تعریف بکنیم.
که در مبانی انسان‌شناختی در واقع آن هویت انسانی و آن کرامت انسانی مدنظر است که نگاه اسلام و دین مقدس ما نسبت به زن در واقع یک نگاه هویت مشترک که هویت انسانی‌ست برای زن و مرد هست.
از آنجایی که در آیه اول سوره مبارکه نساء می‌فرمایند : "خَلَقکُم مِن نَفس واحده " و این هویت مشترک را مطرح می‌فرماید برای انسان.
بعد می‌فرماید : در این نگاه و در این هویت مشترکی که برای زن تعریف می‌شود در واقع ارزش وجودی برای زن قائل است اسلام و نگاه جنسیتی یک نگاه درجه۲ و نگاه ثانویه است نسبت به زن، که آن در کارکردهای خانوادگی و نقش خانوادگی زن بیشتر موردتوجه قرار می‌گیرد.
یکی هم بحث کرامت انسانی است، میفرماید: در مقابل نگاه حقارت‌آمیز غربی، نگاه اسلام نگاه تکریمی‌ست نسبت به زن و آنجایی که در آیه قران می‌فرماید که یک کرامت ذاتی ما برای هویت انسانی قائلیم "لَقَد کرّمنا بنی آدم" در سوره مبارکه اسراء آیه ۷۰ می‌فرماید.
علاوه بر آن یک تکریم اختصاصی هم اسلام برای زن قائل است و در نظر گرفته و آن تکریم اختصاصی به زن به این هست که یکی از سوره‌های قرآن را به نام زنان، سوره نساء را به نام زنان نام‌گذاری می‌کند و پیامبر می‌فرماید تنها فرومایگانند که زنان را کوچک می‌شمارند و نگاه اسلام نسبت به زن یک نگاه کرامت هست و حضرت‌آقا میفرمایند : زن بودن برای زن یک نقطه امتیاز و یک افتخار است.
پس ما طبق این مبانی غنی دینی و قرآنی‌مان الگویی که برای زنان‌مان در جامعه معرفی می‌کنیم این الگوی سوم است که در فرمایشات حضرت‌آقا این الگوی سوم مطرح می‌شود. اما برای این شاخص ها و معیارهایی که برای این الگوی سوم در نظر می‌گیریم باز بر طبق همین آموزه های دینی‌مان است ؛ آنجایی که می‌فرماید : الویت زن را در آموزه های دینی ما، خانواده قرار می‌دهد و نقش اساسی را در فرمایشاتشان حضرت‌آقا اشاره دارند به این مطلب که نقش اساسی را آن نقش مادری ، همسری و خانه‌داری زن مطرح می‌فرماید.
پس شاخص‌های این الگوی سوم ما ۱_خانواده‌گرایی زن مسلمان است و ۲_حضور اجتماعی زنان است.
ما در فرمایشات حضرت‌آقا و پیامی که به آن کنگره ۷هزار شهید در سال ۹۱ هم می‌فرستند ، آنجا اشاره به ولایت اجتماعی زن هم می‌کنند، نقش اجتماعی و در واقع آن نقش آفرینی و تاریخ‌سازی که حضرت‌آقا می‌فرمایند: این نقش زنان است و یک تاریخ‌سازی را در واقع ایفا می‌کنند ، این می‌شود به عنوان شاخص هایی که ما برای الگوی سوم در نظر می‌گیریم.

_ بایسته های الگوی سوم از نظر شما چیست؟
بایسته هایی که برای این الگو در نظرگرفته می‌شود به نوعی لوازم این الگوی سوم هستن که ما در ۲دسته‌ی مهم می‌توانیم به آنها اشاره کنیم : ۱_خانواده‌محوری ۲_ جامعه‌پذیری است.
در بحث خانواده‌محوری الویت بخشی به خانواده که در فرمایشات حضرت‌آقا هم بسیار به این نکته اشاره کردند و تاکید شده و میفرمایند که باید زن به این نگاه اول و الویت اول خود توجه بکند و خانواده را به عنوان الویت خودش قرار بده و نقش همسری و مادری را به عنوان مهمترین نقش یک زن اینجا معرفی می‌کنند. پس خانواده‌محوری یکی از مهم‌ترین بایسته های این الگوی سوم هست و بعد جامعه‌پذیری.
حالا این ضرورت جامعه‌پذیری زن مسلمان ، که همانطور که حضرت‌آقا می‌فرمایند وقتی که نیمی از افراد جامعه را زنان تشکیل می‌دهند ، حضور اجتماعی زن معنی پیدا می‌کند و زن باید باشد و در متن جامعه باشد و نگاه الگوی سوم مخالفت با حضور اجتماعی زن نیست ، ضرورت دارد که زن‌ها باشند و ایفای نقش کنند اما الویت ها را فراموش نکنند.
از طرفی این جامعه‌پذیری یک لوازمی هم دارد و آن لوازمش هم بایستی در نظر گرفته شود که در واقع از لوازم این جامعه‌پذیری به ۱_پوشیدگی ۲_نگه‌داشتن حریم ۳_امانت‌داری و همه این مباحثی که در رابطه‌ی با حضور اجتماعی زنان مطرح شده در آموزه‌های دینی ما ، حفظ حرمت‌ها ، رعایت حریم زن و مرد ، رعایت حریم محرم و نامحرم و توجه به این مسائل ،توجهی به امانت‌داری در واقع زن که از طرفی در بعضی آموزه ها زن را عنوان یک امانتی مطرح می‌کنند که باید خودش را حفظ بکند، آن امانتی است که در نبود شوهرش خودش را به عنوان یک امانت حفظ بکند و از نگاه‌های مسموم و آن آسیب‌هایی که می‌تواند حریم خانوادگی آن را هم تحت الشعاع قرار دهد.
پس این لوازم باید در نظر گرفته شود و طبق این لوازم آن الگوی سوم به نوعی تعریف شود و همه‌ی این‌ها در آموزه های ما مفصل به آن پرداخته شده است.
نقش زن و مرد در تمدن اسلامی چیست؟
همانطور که می‌دانیم و بارها و بارها شنیدیم تا رسیدن به تمدن نوین اسلامی که حضرت آقا ۵مرحله‌ای را ترسیم کردند برای رسیدن به این تمدن اسلامی ۱_انقلاب‌اسلامی ۲_نظام‌اسلامی ۳_دولت‌اسلامی ۴_جامعه‌اسلامی ۵_تمدن نوین اسلامی هست؛ باید بگوییم که نقش زنان، نقش نهضتی‌ست، نقش در واقع سردمداری در این نهضت‌ست. همانطور که برای انقلاب زنان به عنوان رهبران نهضت از طرف حضرت امام خمینی معرفی می‌شوند و پرچم‌داران این نهضت در خیلی ازجاها معرفی می‌شوند. میتوانیم بگوییم که اینجا یکی از نقش‌های اساسی به زنان بر می‌گردد. زن و مرد به صورت مشترک باید برای رسیدن به آن تعالی تلاش بکنند و وقتی بحث جامعه مطرح است و باید ما به سمت جامعه اسلامی حرکت بکنیم تا به تمدن‌اسلامی ختم بشود ، آن نقش انسان‌سازی را نباید فراموش بکنیم؛ برای زن و مرد به صورت مشترک
حال نقش زنان حتی نسبت به مردان در این بین پررنگتر است از آن جایی که تربیت را فرمودند که یعنی انسان‌سازی و این وظیفه‌ی مهم تربیت را به مادر و زن می‌سپارند؛ همانطور که کار خدا این است، کار زن نیز تربیت است.پس نقش عمده را در این پرچم‌داری زنان ایفا می‌کنند.
از دامن زنان، مردان هم رشد می‌کنند و تربیت می‌شوند و می‌توانند نقش آفرینی موثر در جامعه داشته باشند و لذا در مسیر تمدن اسلامی ،که مسیر تعالی، مسیر رشد و رسیدن به ارزش‌ها است؛ زن و مرد باهم بایستی حرکت بکنند و به عنوان مکمل یکدیگر بایستی ایفای نقش داشته باشند.
از طرفی می‌بینیم در حال حاضر ما مصادیق بسیار عالی از جامعه زنان را در این مسیر داریم می‌بینیم ؛ اتفاقاتی که در حال رخ دادن است در سطح جهانی، همین بحث غزه می‌بینیم که زنان ایستادگی‌شان ،صبرشان و مقاومت‌شان مردان را پایدارتر می‌کند.
این همان نقش موثری هست که در تحقق تمدن‌اسلامی در واقع به آن بایستی توجه شود و این پرچم‌داری زنان است.
اینجا ایستادگی ، تشجیعی که زنان برای مرادنشان در میدان حماسه‌آفرینی دارند ، در مسیر تحقق آرمان ها و در مسیر رسیدن به اهداف دارند، اینجا خودشان را نشان می‌دهد.
و امروز می‌بینیم که زنان غزه ، مادری که همه فرزندان خود را تقدیم کرده و شهید شدند و میگوید که من اگر فرزندان دیگری هم داشته باشم در این مسیر می‌دهم و این همان مسیر تعالی‌ست، این تفکر متعالی‌ست که زن و مرد بایستی به آن برسند و نقش زن اینجا پررنگتر است.
پس برای رسیدن به تمدن اسلامی باید زن‌ومرد در مسیر تعالی قرار بگیرندو اگر که توانستند که نه تنها خودشان در این مسیر قرار بگیرند، دست دیگران هم بگیرند و در این مسیر بیاورند این می‌شود حرکت به سمت جامعه اسلامی که انشاءالله ختم به تمدن اسلامی خواهد شد.
_روایت از الگوی سوم زن مسلمان در دین چه ضرورتی دارد؟
ببینید این هویت بخشی به زنانی‌ست که در مقابل نگاه جاهلی مدرن باید به آن پرداخته بشه. در آنجایی که زنان را زنده به گور میکنند و زن را مایه ننگ و سرافکندگی خودشان میبینند ، میبینیم که دین ما در مقابل زنان را باعث افتخار و باعث نزول رحمت و از طرفی بهترین موجودات به تعبیر پیامبر اکرم" خیر اولادکم البنات" بهترین فرزندان معرفی میکند و لذا برای رسیدن به این نوع نگرش باید الگویی باشد که الگوی آن را به صورت اتم در سوره‌ی مبارکه کوثر میفرماید که: انا اعطیناک الکوثر ؛ خیر کثیر را ما به شما دادیم و باید این مطرح بشود، اصلا نگاه قرآن و نگاه تربیتی این هست که در مسیر رشد و تعالی و رسیدن به آن هدف متعالی باید الگوهایی معرفی بشوند که در این بین هم از مردان و هم از زنان ، قرآن مثال‌های بسیار زیادی برای ما میزند‌. از زنانی که اشاره میکند و الگو می‌آورد به عنوان کسانی که ما میتوانیم به آنها به نوعی اقتدا بکنیم موارد و مصادیقی را معرفی میکند به عنوان الگو که بررسی شاخص‌ها و ویژگی‌های آنها ما را به الگوی سوم در زمان فعلی می‌رساند. و این همان تعیین مسیری هست که دین برای تمام عرصه های مختلف زندگی ما برنامه دارد و برای هویت بخشی به زنان ما هم برنامه دارد و لذا الگو برای ما معرفی می‌کند که همین الگوی سوم هست
چالش های این الگو را بیان فرمایید.
بر خلاف الگوی زن غربی ، زن در الگوی سوم توحیدمحور و تمدن‌ساز هست؛ لیکن در دوران جنگ ترکیبی معاصر شاهد این هستیم که دشمن از طریق فضای مجازی به دنبال این هست که ادراکات معرفتی جامعه را مختل بکند و الگوی زن را تغییر بدهد لذا تلاش بی‌وقفه دشمنان در این عرصه با توجه به دریافت این مفهوم که زن تمدن ساز هست و بیشترین نقش در تحقق اهداف و آرمان های یک جامعه و یک ملت میتواند داشته باشد؛ دشمن تمام تلاش خود را میکند تا الگوی معرفی میکند یک الگوی متفاوتی از آن چیزی باشد که دین و نگاه اسلامی معرفی میکند؛ لذا از هیچ چیزی دریغ نمی‌کنند. تمامی ابزارها ، تمامی متفکرین خود را به کار گرفتند تا در مقابل تفکر دینی و نگاه دینی نسبت به زن خلل ایجاد بکنند و تمام قد الگوی متفاوتی را در مقابل الگوی دینی به زنان و دختران جامعه ما معرفی بکنند و بتوانند این تغییر نگرش را در آنها ایجاد بکنند و لذا یکی از مهم‌ترین چالش هایی که ما با آن مواجه هستیم همین بحث الگوسازی متقابل در مقابل الگوی سوم زن هست که بایستی مسئولان مربوطه و زنان جامعه مخصوصا خودشان به این توجه داشته باشند و به آن اتحادی که در همه جا می‌تواند نقش آفرین باشد و در اینجا مهمتر در عرصه زنان ، زنان مسلمان باید باهم داشته باشند و این خیلی مهم هست بایستی به آن برسند تا در مقابل این الگوی غربی که دارد در سطح جهان ارائه میشود بتوانند الگوی سوم را معرفی بکنند. در واقع ما در معرفی این الگوی سوم تا الان دچار اختلال شدیم و نتوانستیم خوب این الگوی سوم را معرفی کنیم که یکی از بزرگترین چالش های ما در مقابل این الگو بحث فضای مجازی است که امروز بایستی انشاءالله اداره بشود و تدبیر درستی انشاءالله برای آن داشته باشیم.

چرا زمینه الگوی سوم فراهم نشده است؟
باید اینو بگیم که الحمدلله در سطح جامعه حرکت های خوبی شکل گرفته است و یک نگاهی که حرکت نوعی را شروع کرده با نگاه به همین الگوی سوم در حال شکل گیری هست که خیلی کند حرکت میکند.
علت کند حرکت کردن این هست که مسئولین مربوطه و بزرگواران تصمیم‌ساز نسبت به مسائل کلان؛ اگر در عمق نگاهشان نسبت به زن نگاه غربی نداشته باشند حداقل نگاه شرقی دارند و لذا در تصمیم‌سازی ها و آن قانون‌گذاری هایی که لازم است برای تحقق الگوی سوم زن در جامعه این نوع نگاه متاسفانه وجود دارد و نتوانسته آن جایگاه اصلی این الگو را در سطح جامعه معرفی بکند و یک نگاه منفعلانه نسبت به زن و حضور زن را یک حضور بی‌نقش و بدون تاثیر در واقع تعریف می‌کند. در صورتیکه در الگوی سوم در فرمایشات حضرت‌آقا میفرمایند که باید این حضور اجتماعی، تاریخ‌سازی بکند و این نه تنها ، منفعل نبودن است بلکه فعالانه کار کردن و پویا بودن و فعالانه نقش‌آفرینی کردن را نشان می‌دهد. پس اینکه این زمینه‌ها همچنان فراهم نشده؛ باید در قانونگذاری هامان و در نگرش نسبت به الگوی زن و کارکردهای زن در جامعه و نقش‌آفرینی های زن با الویت هایی که در الگوی سوم عرض کردیم باید در نظر گرفته بشود و نسبت به آنها برنامه‌ریزی بشود و تبیین جایگاه و نگاه زن باید صورت بگیرد در جامعه و در نهایت ولایت اجتماعی زن در باید جامعه محقق شود تا انشاءالله این الگو در جامعه پیاده بشود
و سوال آخر اینکه جمع‌بندی شما از این موضوع را بیان کنید.
و اما خلاصه کلام اینکه در نگاه غرب به زن همانجور که حضرت آقا فرمودند ظلم شده و نگاه غرب به زن یک نگاه منحط ، ناقص ، گمراه‌کننده و غلط هست و نگاه شرقی هم به زن یک نگاه انزواست و یک نگاه همراه با خانه‌نشینی و درحاشیه بودن است. اما نگاه دین مبین اسلام ونگاه متعالی دینی نسبت به زن، یک نگاهی است با بالاترین ارزش‌ها، نگاه انسانیت ، نگاه عزت‌بخش ، نگاه کرامت‌بخش ، رشدآفرین ، استقلال‌دهنده‌ی به هویت و شخصیت زن است.
و این در واقع همان نگاهی است که از آن نگاه الگوی‌سوم زن نشات می‌گیرد و نگاهی است که با نظر کرامت به زن می‌کند و زن بودن را یک امتیاز معرفی می‌کند ؛ این را بایستی ما در برنامه‌ریزی ها مان انشاءالله در سطح جامعه و در سطح قوانین‌مان انشاءالله بهش توجه داشته باشیم و نکته‌ای که بانوان مسلمان اعم از بانوان ایرانی و غیرایرانی حتما باید توجه بکنند، برای رسیدن به تمدن اسلامی نقش‌آفرینی زن اجتناب‌ناپذیر است و باید همه بپذیرند و همه پذیرفته‌اند و همانجور که حضرت‌آقا در یک از فرمایشاتشان فرمودند که اگر زنان در یک حرکت اجتماعی در یک ملتی حضور نداشته باشند ، حرکت بیداری اسلامی به جایی نخواهد رسید و موفق نخواهد شد و در مقابل اگر زنان در یک حرکت حضور پیدا کنند؛ یک حضور جدی ، آگاهانه و از روی بصیرت باشد، آن حرکت به طور مضاعف پیش خواهد رفت و در حرکت عظیم بیداری اسلامی نقش زنان یک نقش بی‌بدیل است و باید ادامه پیدا کند و در ادامه حضرت‌آقا توصیه می‌کنند که همه‌ی زنان در سطح جهان ارتباط بگیرند و میفرمایند که آشنایی بایکدیگر از سرتاسر دنیای اسلام را مقتنم بشمارید و این را پایه‌ای قرار بدهید برای حرکت عظیم در میان امت اسلامی که انشاءالله به پیروزی های بزرگتری منتهی خواهد شد.
انشاءالله که بتوانیم با حرکت به سوی الگوی سوم زن مسلمان انشاءالله جهان را در راستای تحقق تمدن اسلامی یاری بکنیم.
التماس دعا
انتهای پیام/*