خبرگزاری زنان ایران

به گزارش خبرگزاری زنان ایران - فارس- شیراز، آگاه کردن مردم -به عنوان رکن اصلی حیات یک زبان- از جایگاه زبان فارسی در دنیا و تأثیر شگرف آن بر اندیشه‌های افراد سایر ملل بهترین راه حفظ و پاسداشت زبان فارسی است
عضو دفتر استعدادهای درخشان دانشگاه شیراز می گوید: مفاهیم والا و ارزشمندی که در مجموعة متون نظم و نثر کهن فارسی وجود دارد، جذبة فراوانی برای انسان امروز دارد که تشنة دیدن و شنیدن مسائل معنوی است.
زبان هر ملت، نماد فرهنگ و هویت ملی هر ملتی است و زبان فارسی نیز به عنوان، گنجنیه ایی ارزشمند از متون و محتوای غنی، از مهمترین مولفه های فرهنگ و هویت ایران اسلامی است که به عنوان میراث گرانبها کهن از گذشته نسل به نسل، به یادگار مانده است و استمرار و بقا جامعه در گرو پاسداشت و ماندگاری این زبان پارسی شکرشکن است. زبان شیرین فارسی، آیینه هویت و فرهنگ ایرانیان در جهان است و بر مرد و زن، بزرگ و کوچک واجب است تا در حفظ، مراقبت و پاسداری از این زبان پرظرفیت از هیچ تلاش و کوششی دریغ نورزند. در همین راستا به مناسبت سالروز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و زبان فارسی، به گفتگو با دکتر عاطفه سلطانی می پردازیم.

عاطفه سلطانی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز. عضو دفتر استعدادهای درخشان دانشگاه شیراز، مدرس دانشگاه و ویراستار، که تحصیلات کارشناسی و کارشناسی ارشد خود را هم در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز طی نموده است، در خصوص علت علاقمندی خود به این رشته این گونه بیان کرد: «بنده در سنین کودکی داستان‌های شاهنامه را از زبان پدربزرگم می‌شنیدم و شیفته آن‌ها بودم. در سال‌های بعد نیز این شیفتگی به واسطه دبیرانی که عاشق فرهنگ ایرانی بودند پا بر جا ماند و سبب ادامه تحصیل من در این رشته شد.»
سلطانی در خصوص ابعاد مختلف و شیرینی این زبان غنی اظهار کرد: «در ابتدا باید عرض کنم زبان و ادبیات فارسی (مجموعه متون نظم و نثر) آن‌چنان در هم تنیده هستند که تفکیک آنان کار دشواری است. در این مصاحبه هر جا سخن از زبان است به ناچار ادبیات نیز همراه آن است و بالعکس.
و امّا در پاسخ به این سؤال، به قول حضرت مولانا: خوشتر آن باشد که سرّ دلبران گفته آید در حدیث دیگران

شیرینی زبان و ادبیات فارسی را می توان «در حدیث دیگران» یافت. پروفسور فرانسوی «دو فوشه کور» دربارة شعر حافظ گفته‌است: «شعر حافظ برای تمامی لحظه‌های زندگی است». هم چنین به نظر یان ریپکا، شرق شناس ممتاز اهل چک: (فردوسی در سراسر شعر فارسی چون تهمتن قد برافراشته است ... و شاهنامه سند تاریخی با ارزشی است که سنت‌های گذشته را با نهایت امانت حفظ کرده است)»
سطانی با اشاره به تغییر عوامل تفاخر در دوران گذشته تا امروز در خصوص اهمیت و عوامل مؤثر در حفظ و پاسداشت زبان فارسی عنوان کرد که پاسخ به این سؤال از جانب فردی فارسی‌زبان، زیره به کرمان بردن است. اجازه بدهید پاسخ این سؤال را در تأثیرپذیری بزرگان ادبیات جهان از ادب فارسی بیابیم؛ زیرا «چون که صد آمد نود هم پیش ماست».
این دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: به عنوان نمونه زمانی که فرنگیان به مدد صنعت خود در حال برتری جویی بر ایرانیان بودند، حافظ به تنهایی در حال تصرّف قلمرو آنان بود. حافظ با شیفته کردن گوته (ادیب نامدار و نابغه زبان آلمانی) و نفوذ در ذهن و زبان وی توانست تأثیری شگرف بر این فرهنگ بگذارد و اندیشه‌های خود را در اثر او (دیوان شرقی - غربی) ماندگار کند. همچنین ایشان ادامه داد از نظر بنده مهم‌ترین عامل آگاهی‌بخشی است که امروز بیشتر از طریق رسانه‌ها میسّر می‌شود.
روزگاری در دربارهای ایران، عربی‌دانی مایة فضل پنداشته می‌شد؛ ولی امروزه فرنگی‌مآبی مایة مباهات دانسته می‌شود و استفاده از واژگانی مانند هایپر، کلاب و ... مایة تفاخر است.

وی تصریح کرد: اگر این آگاهی بخشی و توجّه دادن عموم مردم به زبان فارسی در پیوند با فرهنگ و آداب و رسوم باشد، بسیار تأثیرگذار خواهد بود؛ زیرا در سال‌های اخیر اقبال عموم مردم به پاسداشت آیین‌های کهن ایرانی مانند جشن یلدا و چهارشنبه سوری بسیار گسترده شده‌است.
ایشان در زمینه میزان آشنایی نسل امروز با زبان فارسی به‌عنوان زبان ملی با توجه به فعالیت رسانه‌های جمعی مختلف اظهار داشت: قدرت تأثیرگذاری و جذّابیت رسانه‌های فضای مجازی انکارناپذیر است؛ در این رسانه‌ها همراه با اطلاعات منتشر شده، واژگان و فرهنگ سایر سرزمین‌ها به زبان و فرهنگ ما نفوذ می‌کند. از دیگر سو بیش‌تر جوانان ما در قیاس با نسل‌های گذشته با ادبیات خود بیگانه‌اند. آنان از کتاب (و مهم‌تر از آن کسب آگاهی از منابع صحیح) گریزان‌اند و تنها به اطلاعات سطحی منتشرشده در فضای مجازی بسنده می‌کنند.
سلطانی با بیان اینکه در کنار این فرهنگِ دوری از کسب آگاهی، آموزش و پرورش به عنوان مرجع اصلی و رسمی آموزش به دانش آموزان، در این امر بی تقصیر نیست، افزود: بنده به حَسَب شغلم هم با دانش‌آموزان و هم با دانشجویان مرتبط هستم. متأسفانه شاهد این امر هستم که دانشجویان و دانش‌آموزان با وجود آن‌که سال‌ها با متون مختلف ادبیات فارسی آشنا شده‌اند، هنوز اهمّیّت توجّه به زبان مادری‌شان را نمی‌دانند و با توجّه به مواد کتب درسی فارسی، به حفظ معنی چند واژه و نکات دستوری و آرایه‌های ادبی بسنده کرده‌اند؛ بی آنکه از فلسفة آن آگاه باشند.
سلطانی در خصوص میزان معرفی اثرگذاری زبان فارسی به عنوان هویت اصیل ایرانی در سطح بین الملل با توجّه به قدمت زبان فارسی اشاره کرد: زبان و ادبیات فارسی ، دو روی یک سکّه هستند. هر جا که زبان فارسی رخنه کرد طبعاً ادبیات آن نیز نفوذ می‌یابد. یکی از راهکارها برای حفظ و گسترش «زبان»، گسترش ادبیات است.
مفاهیم والا و ارزشمندی که در مجموعة متون نظم و نثر کهن فارسی وجود دارد، جذبة فراوانی برای انسان امروز دارد که تشنة دیدن و شنیدن مسائل معنوی است.

وی گفت: شما ببینید تقریبا از سال ۱۸۶۷ میلادی آثار مولانا به انگلیسی ترجمه شد و پس از آن با تلاش افرادی چون رینولد نیکلسون و آنه ماری شیمل و کُلمَن بارکس آثار مولانا ترجمه شد و تاثیر آن ترجمه‌ها آن‌قدر بود که در چند سال اخیر، ترجمة مثنوی مولوی از پرشمارترین کتاب‌ها در آمریکا شد و یونسکو سال ۲۰۰۷ میلادی را سال مولانا نامید؛ بنابراین مفاهیم موجود در متون نظم و نثر فارسی آینه‌ای برای انعکاس اندیشة والای ایرانی است.
این دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی در زمینه وضعیت کنونی آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان در سال‌های اخیر اینگونه بیان کرد: پس از انقلاب، گسترش زبان فارسی در خارج از مرزهای ایران در دستور کار سازمان‌هایی چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم، وزارت امور خارجه، بنیاد سعدی و ... قرار گرفت و تلاش‌هایی در جهت گسترش فرهنگ و زبان فارسی صورت گرفت.
در سال‌های اخیر (خصوصاً از تابستان ۹۸) به دلیل مشکلات ارزی، موضوع تعطیلی کرسی‌های زبان فارسی در خارج از کشور مطرح شد که در رسانه‌ها هم بازتاب گسترده‌ای داشت. به گفتة آقای دکتر ذوالفقاری، استاد اعزامی آموزش زبان فارسی به کشور چین، علی رغم تخصیص بودجه برای این مهم ، پس از دوسال از برگشت ایشان از این کشور هنوز استادی به چین اعزام نشده است. این در حالی است که کشورهایی چون انگلیس، آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، چین و ترکیه با برنامه ریزی مدون و صرف هزینه‌های قابل توجّه جهت گسترش زبان خود تلاش می‌کنند.
سلطانی بهترین راهکار حفظ و پاسداشت زبان فارسی را آگاه کردن مردم -به عنوان رکن اصلی حیات یک زبان- از جایگاه زبان فارسی در دنیا و تأثیر شگرف آن بر اندیشه‌های افراد سایر ملل، بیان کرد و ادامه داد تاکنون این عبارت را بسیار شنیده‌ایم: «زبان موجودی زنده است». به واقع چنین است؛ زیرا زبان همواره در حال رشد و تغییر است. یکی از بخش‌های زبان، واژه‌های اصیل است. این واژه‌ها تنها زمانی زنده می‌مانند که از آن‌ها استفاده شود. حال اگر مردم انتخاب کنند که به جای واژه‌های زبان خودشان، از واژه‌های زبان دیگری (واژه‌های دخیل) استفاده کنند، با دست خود کمر به قتل زبانشان بسته‌اند. شاید این اتّفاق در دورة کوتاه عمر ما ملموس نباشد؛ ولی در طول قرن‌ها مرگ این زبان اجتناب ناپذیر است؛ چنان‌که روزگاری در زبان فارسی از واژه‌هایی مانند اَنگِشت (زغال) و پَرویزَن (اَلَک) استفاده می شده؛ ولی امروزه این واژگان مرده‌اند.
وی در پایان عنوان کرد امیدوارم به زودی شاهد روزی باشیم که زبان فارسی، چون روزگاران گذشته، در شرق و غرب عالم گسترده شود و مردمان بیش‌تری از این زبان شیرین، چون طوطیان هند شکرشکن شوند.
انتهای پیام/*