خبرگزاری زنان ایران

به گزارش خبرگزاری زنان ایران - رحیمی پور حقوقدان : بحث از بیماری های صعب العلاج و تأثیرات آن بر روابط زوجین در جایی مطرح می شود که یکی از زوجین مبتلا به یکی از این بیماری ها باشد؛ حال باید دید این بیماری چه تاثیری بر حقوق و تکالیف زوجین دارد.
مهمترین تأثیری که بیماری صعب العلاج بر روابط زوجین دارد، فسخ نکاح به علت بیماری است. در فقه امامیه و به تبع آن در حقوق ایران، وجود برخی بیماری ها در زن (ماده 1123 قانون مدنی) یا مرد (ماده 1122 قانون مدنی)، سبب ایجاد حق فسخ برای طرف مقابل می شود.
با توجه به اینکه امروزه بیماری هایی به مراتب خطرناک تر و صعب العلاج تر، نسبت به بیماری هایی که در قانون آمده است، وجود دارد از قبیل ایدز، هپاتیت و ... و از طرفی بسیاری از بیماری هایی که در قانون آمده، قابلیت درمان پیدا کرده اند؛ حال با توجه به مبانی فسخ نکاح به خصوص «قاعده لاضرر» به این نتیجه می رسیم که بیماری های جدید هم اگر در حدی باشند که سبب ضرر و زیان طرف است؛ اگر بیماری قابلیت درمان پیدا کند، حق فسخ هم از بین می رود.

دومین اثری که بیماری صعب العلاج بر روابط زوجین دارد، طلاق است. در حقوق ایران، حق طلاق در دستان مرد است و مرد میتواند به راحتی از زنی که مبتلا به بیماری است، رهایی یابد. اما بحث ما در جایی است که زوج بیمار است و بیماری او سبب ایجاد حق فسخ نکاح نمی باشد؛ در این صورت چه راهی برای رهایی زن وجود دارد؟
یکی از قواعدی که در فقه مطرح شده، «قاعده لاحرج» است که با توجه به آن، اگر زن در شرایطی قرار گیرد که ادامه زندگی با شوهر بیمار سبب عسر و حرج وی گردد، می تواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید. در یکی از بند های ماده 1130 قانون مدنی هم که به عسر و حرج و شرایط آن اشاره شده، آمده است که اگر زوج دچار یک بیماری صعب العلاج به عنوان مثال سرطان شود و موجب گردد ادامه زندگی برای زوجه، سخت و دشوار شود، زن می تواند به دادگاه خانواده مراجعه نموده و تقاضای طلاق دهد. دادگاه خانواده نیز در صورت تایید ادعای زن و محرز شدن لاعلاج بودن بیماری مرد، زوج را وادار به طلاق زوجه خواهد کرد. در چنین طلاقی، زوجه از تمام حقوق مالی خود برخوردار خواهد بود.
اثر دیگری که این نوع بیماری بر روابط زوجین دارد این است که اگر زن، بیمار باشد و شوهر، حاضر به زندگی با او باشد، هزینه درمان او جزء نفقه زن خواهد بود و بر عهده شوهر است.
نکته حائز اهمیت این است که اگر شوهر به یکی از امراض مقاربتی مبتلا گردد، به حکم ماده 1127 قانون مدنی، زن حق دارد از تمکین یعنی برقراری ارتباط زناشویی با شوهر امتناع کند، بدون اینکه این امتناع، مانعی برای دریافت نفقه او باشد. حکم این ماده، مبنی بر «قاعده لاضرر» است، با اینکه اطاعت از شوهر و تمکین از او لازم است و عدم تمکین، موجب سلب حق نفقه می شود اما هرگاه این امتناع به علت دفع ضرر و جلوگیری از سرایت امراض مقاربتی یا بیمار های دیگر و موجب ورود خسارت به زوجه گردد، به حق نفقه او لطمه وارد نمی کند.
با عنایت به سکوت قانون در خصوص بیماری های صعب العلاج نوظهور، بهترین راهکاری که می تواند نقص قانون را جبران نماید؛ شرط نمودنِ سلامتی کامل همسر در زمان تنظیم عقدنامه و درج شروط 12 گانه است. در این صورت اگر زوج دچار بیماری خطرناکی شود، زوجه می تواند با استناد به این شرط، تقاضای طلاق دهد.

تأثیر بیماری های صعب العلاج بر روابط زوجین در حقوق ایران
بحث از بیماری های صعب العلاج و تأثیرات آن بر روابط زوجین در جایی مطرح می شود که یکی از زوجین مبتلا به یکی از این بیماری ها باشد؛ حال باید دید این بیماری چه تاثیری بر حقوق و تکالیف زوجین دارد.
مهمترین تأثیری که بیماری صعب العلاج بر روابط زوجین دارد، فسخ نکاح به علت بیماری است. در فقه امامیه و به تبع آن در حقوق ایران، وجود برخی بیماری ها در زن (ماده 1123 قانون مدنی) یا مرد (ماده 1122 قانون مدنی)، سبب ایجاد حق فسخ برای طرف مقابل می شود.
با توجه به اینکه امروزه بیماری هایی به مراتب خطرناک تر و صعب العلاج تر، نسبت به بیماری هایی که در قانون آمده است، وجود دارد از قبیل ایدز، هپاتیت و ... و از طرفی بسیاری از بیماری هایی که در قانون آمده، قابلیت درمان پیدا کرده اند؛ حال با توجه به مبانی فسخ نکاح به خصوص «قاعده لاضرر» به این نتیجه می رسیم که بیماری های جدید هم اگر در حدی باشند که سبب ضرر و زیان طرف است؛ اگر بیماری قابلیت درمان پیدا کند، حق فسخ هم از بین می رود.
دومین اثری که بیماری صعب العلاج بر روابط زوجین دارد، طلاق است. در حقوق ایران، حق طلاق در دستان مرد است و مرد میتواند به راحتی از زنی که مبتلا به بیماری است، رهایی یابد. اما بحث ما در جایی است که زوج بیمار است و بیماری او سبب ایجاد حق فسخ نکاح نمی باشد؛ در این صورت چه راهی برای رهایی زن وجود دارد؟
یکی از قواعدی که در فقه مطرح شده، «قاعده لاحرج» است که با توجه به آن، اگر زن در شرایطی قرار گیرد که ادامه زندگی با شوهر بیمار سبب عسر و حرج وی گردد، می تواند از دادگاه تقاضای طلاق نماید. در یکی از بند های ماده 1130 قانون مدنی هم که به عسر و حرج و شرایط آن اشاره شده، آمده است که اگر زوج دچار یک بیماری صعب العلاج به عنوان مثال سرطان شود و موجب گردد ادامه زندگی برای زوجه، سخت و دشوار شود، زن می تواند به دادگاه خانواده مراجعه نموده و تقاضای طلاق دهد. دادگاه خانواده نیز در صورت تایید ادعای زن و محرز شدن لاعلاج بودن بیماری مرد، زوج را وادار به طلاق زوجه خواهد کرد. در چنین طلاقی، زوجه از تمام حقوق مالی خود برخوردار خواهد بود.
اثر دیگری که این نوع بیماری بر روابط زوجین دارد این است که اگر زن، بیمار باشد و شوهر، حاضر به زندگی با او باشد، هزینه درمان او جزء نفقه زن خواهد بود و بر عهده شوهر است.
نکته حائز اهمیت این است که اگر شوهر به یکی از امراض مقاربتی مبتلا گردد، به حکم ماده 1127 قانون مدنی، زن حق دارد از تمکین یعنی برقراری ارتباط زناشویی با شوهر امتناع کند، بدون اینکه این امتناع، مانعی برای دریافت نفقه او باشد. حکم این ماده، مبنی بر «قاعده لاضرر» است، با اینکه اطاعت از شوهر و تمکین از او لازم است و عدم تمکین، موجب سلب حق نفقه می شود اما هرگاه این امتناع به علت دفع ضرر و جلوگیری از سرایت امراض مقاربتی یا بیمار های دیگر و موجب ورود خسارت به زوجه گردد، به حق نفقه او لطمه وارد نمی کند.
با عنایت به سکوت قانون در خصوص بیماری های صعب العلاج نوظهور، بهترین راهکاری که می تواند نقص قانون را جبران نماید؛ شرط نمودنِ سلامتی کامل همسر در زمان تنظیم عقدنامه و درج شروط 12 گانه است. در این صورت اگر زوج دچار بیماری خطرناکی شود، زوجه می تواند با استناد به این شرط، تقاضای طلاق دهد.
انتهای پیام/*