خبرگزاری زنان ایران

به گزارش خبرگزاری زنان ایران - زنان و دختران نیمی از جمعیت کشور و بیش از نیمی از دانشجویان دانشگاه‌ها را تشکیل می‌دهند به همین دلیل یک ظرفیت بزرگ در جهت مشارکت و نقش آفرینی در عرصه‌های مختلف قلمداد می‌شوند؛ از این رو نقش آفرینی دختران در تشکل‌های دانشجویی می‌تواند زمینه ساز بستر ارائه الگویی از زن تراز انقلاب اسلامی در محیط دانشگاه باشد.
به گفته شهید مطهری حضور جدی زنان در پیروزی انقلاب اسلامی وجه ممیزه این انقلاب با سایر انقلاب‌ها است و امام خمینی و رهبر معظم انقلاب نیز همواره نقش آفرینی زنان در پیروزی انقلاب را بیش از مردان دانسته اند و این بدان معناست که زنان توانسته اند نقش و جایگاه خود را در عرصه مشارکت و نهضت پیدا کنند و به یک عنصر تعیین کننده برای پیروزی تبدیل شوند. انقلاب اسلامی توانسته الگوی جدیدی را برای نقش آفرینی زنان در عرصه‌های مختلف همچون دفاع مقدس عرضه کند پس این الگو امروز نیز باید استمرار پیدا کند. با این وجود امروزه به واسطه اهمیت و جایگاه دانشگاه و ظرفیت‌های دانشجویان، تشکل‌های دانشجویی یکی از بستر‌های تعیین کنند و موثر برای رشد و نقش آفرینی دانشجویان به ویژه دانشجویان دختران محسوب می‌شوند.
برای نقش آفرینی‌های اجتماعی و تخصصی متناسب با هر جنسیتی اقتضائات خاصی وجود دارد و فعالیت در تشکل‌های دانشجویی نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ مثلا هم اکنون فعالیت‌های روزمره در تشکل‌های دانشجویی در دو بخش شامل واکنش نشان دادن به رویداد‌ها متناسب با تحلیل تشکل و یا فعالیت در جهت حل عمیق‌تر مسائل با هدف گذاری زمان دار انجام می‌شوند که
فعالیت‌های میدانی دختران تشکلی تحت تاثیر کرونا قرار نگرفت
دختران تشکلی همواره در واکنش نشان دادن به رویداد‌ها فعال بوده اند؛ اما مشکلی که در این عرصه وجود دارد این است که به نظر می‌رسد حضور آن‌ها در کنش‌هایی که به حضور میدانی و سرعت عمل نیاز داشته به ویژه در سالی که کرونا شیوع پیدا کرد کمتر بوده، اما در واقعیت اینگونه نیست به گونه‌ای که می‌توان گفت دختران در اتاق‌های فکر تشکیلات حضور داشته و خیلی از بیانیه‌های تجمعات مهم امسال را که در واکنش به رویداد‌های مختلف برگزار شده اند آن‌ها نوشته اند
همواره گفته می‌شود که مدل نقش آفرینی دختران را باید در تشکل‌های دانشجویی و یا جامعه پیدا کنیم
دختران تشکلی در حل مسائل جمهوری اسلامی حضور جدی داشته‌اند
امروز شاهد حضور پررنگ و بعضا جدی‌تر دختران تشکلی در حل مسائل جمهوری اسلامی به عنوان یکی از وظایف تشکل‌های دانشجویی هستیم؛ اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که در این بخش نیز فعالیت‌های دختران به درستی انعکاس نیافته است به همین دلیل ضرورت دارد تا ما حضور جبهه‌ای و کنش‌های دختران انقلابی را در فضای دانشجویی و اجتماعی نشان دهیم و این مسئله‌ای است که مورد توجه رهبر معظم انقلاب هم بوده اگر چه برخی‌ها متوجه ضرورت این موضوع نیستند.
تعریف ما از زن تراز انقلاب زنی است که دارای فعالیت اجتماعی، تحصیلکرده، متاهل و دارای فرزند باشد؛ منتهی ما باید به این موضوع دقت کنیم که زن تراز انقلاب دایره بزرگی است که مسائل مختلفی را در برمی گیرد و صرفا یک خانم تحصیلکرده دارای فعالیت اجتماعی، متاهل و دارای فرزند را شامل نمی‌شود؛ بنابراین ممکن است زمینه ازدواج برای یک دختر مجرد فراهم نشده باشد، ولی او از تاثیرگذاری اجتماعی بالایی برخوردار باشد؛ مثلا بعضا مادران شهدا سواد بالایی ندارند، اما آن‌ها فرزندانی را تربیت کرده اند که تاثیرگذاری آن‌ها در سطح کشوری بوده است و این مادران جزو زنان تراز انقلاب محسوب می‌شوند.
مردوارگی دختران در تشکل‌های دانشجویی
یکی از مسائلی که در تشکل‌ها با آن مواجه هستیم بحث مردوارگی دختران تشکلی است؛ به گونه‌ای که دختران بعضا اموری را که ممکن است در شان و کرامت شان نباشد انجام می‌دهند و در واقع به جای تصمیم سازی نقش آفرین به فعالیت‌های اجرایی می‌پردازند.
بعضا این سوال مطرح می‌شود که خروجی فعالیت‌های تشکل‌های دانشجویی چقدر توانسته منجر به تربیت زن تراز انقلاب اسلامی شود و این سوال در حالی مطرح می‌شود که انگار تشکل دانشجویی تنها بستری است که قرار بوده زن تراز انقلاب اسلامی تربیت کند. در واقع ما با نادیده گرفتن نقش ۱۲ ساله آموزش و پرورش و آموزش عالی برای تربیت زن تراز انقلاب اسلامی به صورت مطلق می‌گوییم که آیا تشکل‌های دانشجویی توانسته اند این مهم را رقم بزنند یا خیر؟ بنده در عین پذیرش این نکته که تشکل‌های دانشجویی به واسطه جریان انسانی و تربیتی که در آن‌ها ساری و جاری است و نقشی که در رشد شخصیتی افراد دارند نسبت به تربیت زن تراز انقلاب وظیفه دارند؛ اما واقعیت این است که تشکل دانشجویی که اعضای آن در یک بستر آموزشی رشد کرده اند تنها نقش آفرین این عرصه نیست و قطعا ما امروز در این زمینه نیازمند تولید محتوا‌هاو شکل گیری هیات‌های اندیشه ورز هستیم.
یکی از کلیشه‌هایی که مطرح می‌شود این است که دختران در تشکل‌های دانشجویی مردواره نشوند و کار‌های زنانه انجام بدهند؛ اما با این وجود زمانی که می‌خواهیم عینیتی را برای کار‌های زنانه و مردانه مشخص کنیم اینجاست که اختلاف‌ها بروز پیدا می‌کند و انتظار انجام فعالیت‌های فانتزی و صورتی توسط دختران تشکلی مطرح می‌شود و این در حالی است که دختران نیز باید در فضای تشکل دانشجویی به تحلیل و موضع سیاسی برسند و اصلا ماهیت تشکل دانشجویی به چنین مسائلی گره خورده است و رهبر معظم انقلاب نیز انتظاری غیر از این ندارند.
فعالیت دختران در تشکیلات دچار عدم فهم صحیح است
زمانی که رهبر معظم انقلاب خطاب به دانشجویان می‌گویند که باید نسبت به تمام حوادث کشور، جهان اسلام و جهان تحلیل داشته باشید این قید را مطرح نکرده اند که فقط پسران تحلیل داشته باشند و دختران تحلیلی نداشته باشند. به هر روی امروز عینیت پیدا کردن و تعیین مرز‌ها برای فعالیت دختران در تشکیلات دچار عدم فهم صحیح است و همین مسئله باعث شده تا در برخی فعالیت‌ها اقتضائات و
ملاحظات لازم به ویژه در مورد دختران لحاظ نشوند و در نتیجه اتفاقی که
می‌افتد این است که ما صرفا وارد یک فضای فانتزی و کلیشه‌ای می‌شویم و این مسئله‌ای است که باعث خواهد شد آنچه که در فضای تشکل اتفاق می‌افتد با آنچه که مطلوب است نتوانند با هم نسبت درستی پیدا کنند.
مشکلی که با آن مواجه هستیم این است که هویت دختران با ازدواج و نقش همسری و مادری گره خورده به گونه‌ای که دختران به دلیل القائات جامعه تا پیش از ازدواج و ایفای نقش همسری و مادری هویتی برای خود قائل نیستند وهمین مسئله موجب شده تا دختران تشکلی در یک جایی مجبور شوند که از بین ازدواج و فعالیت دانشجویی یکی را انتخاب کنند و این مسئله نیز به عدم انعطاف ساختار‌های ما برگردد. در واقع دختران تا زمانی که مجرد هستند هویت دیگری دارند و نقش آفرینی آن‌ها چه در ساحت اجتماعی و چه در ساحت تخصصی و شغلی با زمانی که وارد نقش همسری و مادری می‌شوند متفاوت است با این وجود هنوز ساختار‌های ما به این سطح از انعطاف نرسیده اند که دختران بتوانند تمام این نقش‌ها را به یک شکلی در کنار هم پیش ببرند
دختران تشکلی همواره در واکنش نشان دادن به رویداد‌ها فعال بوده اند؛ اما مشکلی که در این عرصه وجود دارد این است که به نظر می‌رسد حضور آن‌ها در کنش‌هایی که به حضور میدانی و سرعت عمل نیاز داشته به ویژه در سالی که کرونا شیوع پیدا کرد کمتر بوده، اما در واقعیت اینگونه نیست به گونه‌ای که می‌توان گفت دختران در اتاق‌های فکر تشکیلات حضور داشته و خیلی از بیانیه‌های تجمعات مهم امسال را که در واکنش به رویداد‌های مختلف برگزار شده اند آن‌ها نوشته اند
همواره گفته می‌شود که مدل نقش آفرینی دختران را باید در تشکل‌های دانشجویی و یا جامعه پیدا کنیم و این در حالی است که این مدل‌ها وجود دارند، ولی رسانه‌ای نشده اند. به هر روی اگر این مدل‌ها به درستی روایت شوند می‌توانند برای رسیدن به مدل‌های دقیق تری نیز الهام بخش باشند.
دختران تشکلی در حل مسائل جمهوری اسلامی حضور جدی داشته‌اند
امروز شاهد حضور پررنگ و بعضا جدی‌تر دختران تشکلی در حل مسائل جمهوری
اسلامی به عنوان یکی از وظایف تشکل‌های دانشجویی هستیم؛ اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که در این بخش نیز فعالیت‌های دختران به درستی انعکاس نیافته است به همین دلیل ضرورت دارد تا ما حضور جبهه‌ای و کنش‌های دختران انقلابی را در فضای دانشجویی و اجتماعی نشان دهیم و این مسئله‌ای است که مورد توجه رهبر معظم انقلاب هم بوده اگر چه برخی‌ها متوجه ضرورت این موضوع نیستند.
یکی دیگر از مسائلی که مانع دیده شدن فعالیت‌های دختران تشکلی شده سازکار‌ها و تصویر‌هایی است که از فضای تشکل‌های دانشجویی ارائه می‌شود؛ به گونه‌ای که در این فضا مسائلی که میدانی نیستند و جزو مسائل عمیق به شمار می‌روند لزوما رسانه‌ای نمی‌شوند؛ از این رو ضرورت دارد تا تصویری را که از تشکل دانشجویی ارائه می‌کنیم مورد بازنگری قرار دهیم.
علاوه بر کنشگری و مسئله یابی، حرکت‌های اجرایی بخش دیگری از فعالیت‌های تشکل‌های دانشجویی را در برمی گیرد که در این بخش شاهد حضور پررنگ دختران در فعالیت‌های میدانی مانند اردو‌های جهادی و تجمعات حتی در شرایط کرونایی و همچنین بخش‌های فرهنگی پیاده روی اربعین بوده ایم؛ با این وجود می‌توان گفت زمینه برای فعالیت میدانی دختران در تشکل‌های دانشجویی وجود دارد؛ اما بعضا رسانه‌ای نشدن این فعالیت‌ها و یا اعتقاد نداشتن به استفاده از این ظرفیت موجب مغفول ماندن نقش دختران در تشکلیلات می‌شود.
مسئله‌ای که وجود دارد این است که خیلی وقت‌ها دغدغه حضور زنان در انتخابات‌ها برای ما پررنگ می‌شود، اما این دغدغه به چند مسئله تقلیل پیدا می‌کند؛ مثلا امت حزب الله صرفا در ایام انتخابات تازه یادشان می‌افتد که در جامعه اسلامی هم باید الگویی برای زنان وجود داشته باشد و این در حالی است که این موضوع در ایام دیگر فراموش می‌شود و البته گاهی هم به دلیل فهم نادرست از جریان فمینیسم به بسیاری از فعالیت‌های زنان انگ فمینیستی می‌خورد و این مسئله‌ای است که بعضا موجب می‌شود فعالیت‌های زنان به تصویر کشیده نشود

مقاله دانشجو. بسیج جامعه زنان ناحیه مقاومت الغدیر